FAQ's

Τι είναι η ορθοδοντική ειδικότητα ;
Η Ορθοδοντική είναι η ειδικότητα της οδοντιατρικής που έχει ως αντικείμενο την μελέτη της αύξησης του προσώπου και της ανάπτυξης των οδοντικών φραγμών καθώς και την πρόληψη και θεραπεία των οδοντικών και σκελετικών ανωμαλιών των γνάθων.

Ποία είναι η κατάλληλη ηλικία για την πρώτη ορθοδοντική εξέταση ;
Όλα τα παιδία θα πρέπει να υποβάλλονται σε ορθοδοντικό έλεγχο το αργότερο μέχρι την ηλικία των 7 χρόνων. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να προλάβει οδοντικά προβλήματα, τραυματισμούς πρόσθιων δοντιών καθώς και προβλήματα αρμονίας του προσώπου. Επιπλέον η έγκαιρη θεραπεία αυξάνει την αυτοπεποίθηση και συχνά συνεπάγεται αποφυγή εξαγωγών μόνιμων δοντιών ή και γναθοχειρουργικής επέμβασης στο μέλλον.

Ποία είναι η κατάλληλη ηλικία για ορθοδοντική θεραπεία ;
Η κατάλληλη ηλικία για έναρξη ορθοδοντικής θεραπείας καθορίζεται από τον θεράποντα ορθοδοντικό ανάλογα με τη φύση του προβλήματος. Θεραπεία μπορεί να γίνει και σε ενήλικες σε οποιανδήποτε ηλικία.

Ποίοι είναι οι στόχοι της ορθοδοντικής θεραπείας ;
Η ορθοδοντική θεραπεία έχει σαν στόχο όχι μόνο την αισθητική αλλά και τη λειτουργική αποκατάσταση των δοντιών και γενικότερα του στοματογναθικού συστήματος και του προσώπου. Χάρη στην ορθοδοντική θα χαιρόμαστε στο μέλλον ένα όμορφο χαμόγελο και στόμα με σωστή λειτουργία και καλύτερη υγεία.
Ποια σημάδια θα πρέπει να μας οδηγήσουν στο ορθοδοντικό ιατρείο ;

Τρίξιμο δοντιών, γνάθοι που κάνουν θόρυβο, δυσκολία στη μάσηση ή την ομιλία.

Τι μηχανισμοί θα χρησιμοποιηθούν για την ορθοδοντική θεραπεία μου ; Τι διάρκεια θα έχει η θεραπεία μου ;
Οι μηχανισμοί που θα χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία καθορίζονται από το θεράποντα ορθοδοντικό. Αυτοί μπορεί να είναι κινητοί μηχανισμοί ( ο ασθενής μπορεί να τα αφαιρεί και να τα επανατοποθετεί μόνος του ) ή ακίνητοι μηχανισμοί ( προσκολλούνται από τον ορθοδοντικό στα δόντια και δεν μπορούν να αφαιρεθούν από τον ασθενή ). Οι ακίνητοι μηχανισμοί μπορούν να τοποθετηθούν στη χειλική ( μπροστά ) ή στη γλωσσική ( πίσω) επιφάνεια των δοντιών.
Η διάρκεια της θεραπείας ποικίλει ανάλογα με τη βαρύτητα του προβλήματος και επηρεάζεται άμεσα από τη συνεργασία του ασθενή.

Θα χρειαστεί να γίνουν εξαγωγές μονίμων δοντιών στα πλαίσια της ορθοδοντικής μου θεραπείας ;
Ο θεράπων ορθοδοντικός θα κρίνει αν η θεραπεία απαιτεί εξαγωγές δοντιών για να επιτευχθεί το μέγιστο λειτουργικό και αισθητικό αποτέλεσμα.

Θα χρειαστεί να επισκέπτομαι τον οδοντίατρο μου κατά τη διάρκεια της θεραπείας μου ;
Ναι! Κατά τη διάρκεια της ορθοδοντικής θεραπείας ο κίνδυνος εμφάνισης τερηδόνας και ουλίτιδας είναι αυξημένος. Έτσι είναι απαραίτητος ο έλεγχος κάθε εξάμηνο ή και συχνότερα από τον οδοντίατρο, καθώς και ο καθαρισμός και φθορίωση των δοντιών.
Η συνεργασία μεταξύ ορθοδοντικού και οδοντιάτρου είναι πολύ σημαντική. Θα πρέπει να γίνονται επισκέψεις στον οδοντίατρο κάθε 6 μήνες εκτός εάν κριθεί από το θεράποντα ορθοδοντικό απαραίτητο να γίνονται συχνότερα.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της Ορθοδοντικής Εταιρείας Κύπρου : www.cos.com.cy

Τι είναι τα εμφυτεύματα ;
Τα εμφυτεύματα είναι τεχνητά υποκατάστατα της ρίζας του δοντιού τα οποία τοποθετούνται στην γνάθο μέσω μιας μικρής επέμβασης, και αποτελούν βάση για την στήριξη είτε μονήρων δοντιών, είτε γεφυρών, είτε οδοντοστοιχιών. Το σχήμα τους είναι συνήθως κυλινδρικό με σπείρωμα, μοιάζουν δηλαδή με βίδα. Είναι κατασκευασμένα από καθαρό τιτάνιο υψηλής ποιότητας ή κράμα τιτανίου με άλλα μέταλλα που αυξάνουν την αντοχή τους. Είναι απόλυτα βιοσυμβατά με τους ιστούς του οργανισμού.

Ποια τα πλεονεκτήματα των εμφυτευμάτων σε σχέση με τις κλασσικές μεθόδους αποκατάστασης ελλειπόντων δοντιών ;
Σε περίπτωση απώλειας ενός δοντιού η αποκατάσταση του με την τοποθέτηση ενός εμφυτεύματος πλεονεκτεί στο ότι:

  • Δεν υπάρχει η ανάγκη τροχισμού των παρακειμένων δοντιών πάνω στα οποία θα στηριζόταν η γέφυρα. Ως στήριγμα, θα χρησιμοποιηθεί το εμφύτευμα.
  • Τα δόντια που χρησιμοποιούνται σαν στήριγμα σε μια γέφυρα, με την πάροδο του χρόνου παύουν να καλύπτονται από την τελευταία λόγω της επερχόμενης υφίζησης των ούλων, το δε φατνιακό οστό  που βρίσκεται κάτω από την γέφυρα απορροφάται, δημιουργώντας έτσι την ανάγκη αντικατάστασης της γέφυρας, λόγω της έκθεσης των τροχισμένων δοντιών σε μικροβιακούς παράγοντες και του αισθητικού προβλήματος που δημιουργείται. Το εμφύτευμα αποφεύγοντας τον τροχισμό των δοντιών και διατηρώντας την ακεραιότητα του φατνιακού οστού, αποφεύγει την ανάγκη αντικατάστασης της προσθετικής εργασίας, αποδίδοντας παράλληλα ένα αισθητικά καλύτερο αποτέλεσμα .  

Σε  ποιες περιπτώσεις μπορώ να τοποθετήσω εμφυτεύματα ;
Όπως έχει λεχθεί, τα εμφυτεύματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την στήριξη είτε μονήρων δοντιών, είτε γεφυρών, είτε οδοντοστοιχιών. Στις πρώτες δύο περιπτώσεις μιλάμε για ακίνητες προσθετικές κατασκευές. Στην τρίτη περίπτωση η προσθετική εργασία, η οδοντοστοιχία, είναι κινητή, μπορεί δηλαδή να αφαιρείται από τον ασθενή. Παρόλ΄αυτά, τα εμφυτεύματα προσφέρουν μια δραστικότατη βελτίωση της συγκράτησης της, καθώς και σημαντική μείωση του μεγέθους της, ειδικά στην άνω γνάθο.

Ποια η διαδικασία θεραπείας  με εμφυτεύματα ;
Η θεραπεία με εμφυτεύματα χωρίζεται σε δύο μέρη, το χειρουργικό και το προσθετικό.
Το χειρουργικό μέρος περιλαμβάνει την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων στην γνάθο και την παρακολούθηση μέχρι την οστεοενσωμάτωσή τους.
Η τοποθέτηση γίνεται κατά το πλείστον με τοπική αναισθησία στο οδοντιατρείο, από οδοντίατρους οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί ειδικά για αυτόν τον σκοπό. Η χειρουργική επέμβαση είναι ανώδυνη και διαρκεί από ½ έως 3 ώρες, ανάλογα με τον αριθμό των εμφυτευμάτων που πρόκειται να τοποθετηθούν, την εμπειρία του ιατρού και τον βαθμό δυσκολίας του κάθε περιστατικού.
Μετά την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων, ακολουθεί μια περίοδος αναμονής, λόγω του ότι τα τελευταία θα πρέπει να ενωθούν με το οστό βιολογικά μέσω της λεγόμενης οστεοενσωμάτωσης. Η διάρκεια της είναι συνήθως 2 με 4 μήνες, σε κάποιες όμως περιπτώσεις όπου χρησιμοποιούνται αυξητικές τεχνικές, προστίθεται δηλαδή τεχνητό οστό, μπορεί να παραταθεί μέχρι και 9 μήνες. Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου ο ασθενής ζει την φυσιολογική του ζωή. Δεν μένει χωρίς δόντια, καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν προσωρινές προσθετικές αποκαταστάσεις.
Μετά την οστεοενσωμάτωση των εμφυτευμάτων, ακολουθεί το προσθετικό μέρος, η κατασκευή δηλαδή και η τοποθέτηση της τελικής προσθετικής εργασίας πάνω σε αυτά, είτε αυτή αφορά μονήρη δόντια, είτε γέφυρες, είτε οδοντοστοιχίες. Το προσθετικό μέρος είναι πιο σύντομο από το χειρουργικό και συνήθως διαρκεί μερικές εβδομάδες.

Τι ονομάζουμε άμεση εμφύτευση και τι άμεση φόρτιση;
 Στις περιπτώσεις όπου τα εμφυτεύματα θα τοποθετηθούν σε θέσεις δοντιών που θα εξαχθούν,  σαν  χρόνος τοποθέτησης συνήθως προτιμάται ο ενάμιση μήνας μετά την εξαγωγή για τα μονόριζα δόντια και οι δυόμιση για τα πολύριζα. Αν η τοποθέτηση των εμφυτευμάτων γίνει αμέσως μετά την εξαγωγή τότε μιλάμε για άμεση εμφύτευση. Αν, εκμεταλλεύομενοι την καλή μηχανική στήριξη των εμφυτευμάτων, τα χρησιμοποιήσουμε για να στηρίζουν την προσωρινή προσθετική κατασκευή μέχρι να επιτευχθεί η οστεοενσωμάτωση, οπόταν τότε αντικαθιστάται από την τελική, μιλάμε για άμεση φόρτιση. Οι δύο αυτές τεχνικές, ειδικά ο συνδυασμός τους, πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή σε αυστηρά επιλεγμένες περιπτώσεις και αν πράγματι έχουν να προσφέρουν κάτι στον ασθενή.      
      
Ποιες μπορούν να είναι οι επιπλοκές;
Επιπλοκές μπορούν να παρουσιαστούν:

  • κατά την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων -αδυναμία τοποθέτησης του εμφυτεύματος λόγω έλλειψης κατάλληλου οστικού υποστρώματος, τραυματισμός νεύρου.
  • κατά την περίοδο της οστεοενσωμάτωσης τους αδυναμία επίτευξης οστεοενσωμάτωσης.
  • κατά την μετέπειτα πορεία των εμφυτευμάτων- περιεμφυτευματίτιδα. Η περιεμφυτευματίτιδα αποτελεί φλεγμονή των ιστών γύρω από το εμφύτευμα και οδηγεί σε απώλεια οστού γύρω από το τελευταίο. Μπορεί να οφείλεται στην κακή στοματική υγιεινή του ασθενούς ή στην κακή προσθετική αποκατάσταση ή και σε συνδυασμό τους. Αν η θεραπεία της περιεμφυτευματίτιδας παραμεληθεί, δυνατόν να  καταλήξει σε απώλεια του εμφυτεύματος.

Πως είναι δυνατόν να αποφευχθεί η περιεμφυτευματίτιδα; 
Η περιεφυτευματίτιδα μπορεί να αποφευχθεί  όταν:

  • Ο ασθενής ακολουθεί πιστά τις οδηγίες στοματικής υγιεινής που του έχει δώσει ο οδοντίατρος
  • Με τακτικές επισκέψεις για επανέλεγχο.

Ποιά είναι τα ποσοστά επιτυχίας των εμφυτευμάτων; 
Τα ποσοστά επιτυχίας των εμφυτευμάτων κυμαίνονται σε πολύ ψηλά επίπεδα, περίπου 95%. Για να αποδοθεί αυτό το ποσοστό επιτυχίας,  πρέπει να υπάρχουν οι εξής προϋποθέσεις:

  • Εξειδικευμένη εμπειρία του οδοντίατρου στα εμφυτεύματα
  • Σωστός σχεδιασμός θεραπείας
  • Σωστή τοποθέτηση εμφυτευμάτων
  • Σωστός σχεδιασμός της προσθετικής εργασίας πάνω στα εμφυτεύματα
  • Καλή στοματική υγιεινή από τον ασθενή
  • Τακτικός έλεγχος από τον θεράποντα ιατρό (τουλάχιστο κάθε 6 μήνες)

Υπάρχουν  περιορισμοί στην τοποθέτηση των εμφυτευμάτων;
Παρά το γεγονός ότι με τα σημερινά δεδομένα μπορούν να τοποθετηθούν εμφυτεύματα σχεδόν σε όλα τα περιστατικά, εν τούτοις υπάρχουν περιορισμοί σε ορισμένες περιπτώσεις συστηματικών νοσημάτων όπως ο αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης, σε περιπτώσεις λήψης κυρίως ενέσιμων διφωσφονικών που μπορεί να οδηγήσουν σε οστεονέκρωση των γνάθων, σε  ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ακτινοθεραπεία της περιοχής του προσώπου, στα αυτοάνοσα νοσήματα, σε πρόσφατα χειρουργηθέντες καρδιολογικούς ασθενείς κλπ.

Ενδοδοντία
Στο εσωτερικό των δοντιών υπάρχει μια κοιλότητα (πολφική κοιλότητα) μέσα στην οποία βρίσκεται ο πολφός (νεύρο) του δοντιού. Η κοιλότητα αυτή διακρίνεται σε μυλικό θάλαμο και ριζικούς σωλήνες. Ένα δόντι μπορεί να έχει ένα ή περισσότερους ριζικούς σωλήνες. Κατά την διαδικασία της ενδοδοντικής θεραπείας (απονεύρωσης), οι ριζικοί σωλήνες καθαρίζονται, διευρύνονται, απολυμαίνονται και εμφράσσονται με ένα υλικό που λέγεται γουταπέρκα.

Πότε ένα δόντι χρειάζεται ενδοδοντική θεραπεία;
Ο πολφός (νεύρο) του δοντιού, μπορεί να επηρεαστεί από κάποια αιτία, όπως βαθειά τερηδόνα, βαθύ σφράγισμα, ή τρόχισμα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ξεκινά μία φλεγμονή που λέγεται πολφίτιδα, η οποία συχνά συνοδεύεται από έντονη ευαισθησία στο κρύο και το γλυκό ερέθισμα. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται ενδοδοντική θεραπεία.

Τι θα συμβεί αν δε γίνει ενδοδοντική θεραπεία σε ένα δόντι του οποίου ο πολφός έχει φλεγμονή;
Αν δε γίνει ενδοδοντική θεραπεία, τότε ο πολφός νεκρώνεται και η πολφική κοιλότητα μολύνεται από μικρόβια, τα οποία σταδιακά δημιουργούν απόστημα στο οστό της γνάθου κάτω από τις ρίζες του δοντιού. Το απόστημα σε κάποιες περιπτώσεις εκδηλώνεται κλινικά με πόνο και πρήξιμο, ενώ άλλες φορές μπορεί να επεκταθεί στο οστό, χωρίς να δώσει οποιαδήποτε συμπτώματα. Σε κάθε περίπτωση, το δόντι χρειάζεται ενδοδοντική θεραπεία, προκειμένου να επουλωθεί η βλάβη που δημιουργήθηκε από το απόστημα.

Ένα δόντι με απόστημα θεραπεύεται με αντιβίωση;
Όχι. Η αντιβίωση απλά θα βοηθήσει να υποχωρήσουν τα έντονα συμπτώματα του αποστήματος. Για να θεραπευτεί οριστικά το απόστημα πρέπει να αφαιρεθεί το αίτο που το προκαλεί, δηλαδή το μολυσμένο περιεχόμενο της πολφικής κοιλότητας και των ριζικών σωλήνων. Χρειάζεται δηλαδή και πάλι ενδοδοντική θεραπεία. Η βλάβη που έχει δημιουργηθεί στο οστό της γνάθου, συνήθως αποκαθίσταται σταδιακά μέσα στον επόμενο χρόνο από την ενδοδοντική θεραπεία.

Είναι επώδυνη η διαδικασία της ενδοδοντικής θεραπείας;
Όχι. Η ενδοδοντική θεραπεία σήμερα γίνεται εντελώς ανώδυνα, με απλή  χορήγηση τοπικής αναισθησίας

Πώς γίνεται η ενδοδοντική θεραπεία;
Αφού γίνει ακτινογραφικός έλεγχος του δοντιού με μία μικρή τοπική ακτινογραφία και χορηγηθεί τοπική αναισθησία, στο δόντι τοποθετείται μία ελαστική μεμβράνη που λέγεται απομονωτήρας. Αυτό εξασφαλίζει ότι η όλη διαδικασία της θεραπείας θα γίνει σε άσηπτες συνθήκες, κάτι που είναι απόλυτα απαραίτητο για την επιτυχία της θεραπείας. Ακολούθως γίνεται διάνοιξη της πολφικής κοιλότητας, καθαρισμός , διεύρυνση και απολύμανση των ριζικών σωλήνων από τα υπολείματα του πολφού. Στο τέλος οι καθαρισμένοι ριζικοί σωλήνες εμφράσσονται με γουταπέρκα και το δόντι αποκαθίσταται με σφράγισμα ή με στεφάνη (κάλυμμα), αν είναι εξασθενημένο.

Σε πόσες επισκέψεις ολοκληρώνεται μια ενδοδοντική θεραπεία;
Η εποχή που μια ενδοδοντική θεραπεία σήμαινε πάρα πολλές επισκέψεις στον οδοντίατρο και συχνές «αλλαγές» ανήκει οριστικά στο παρελθόν. Συνήθως, μία, δύο ή τρεις επισκέψεις είναι αρκετές για να ολοκληρωθεί η ενδοδοντική θεραπεία.

Θα υπάρχει πόνος μεταξύ των επισκέψεων;
Πιθανόν να υπάρχει κάποιος πόνος, ο οποίος είναι από ελάχιστος μέχρι μέτριος και ελέγχεται πολύ εύκολα με απλά παυσίπονα. Σπάνια μπορεί να παρουσιαστεί μεταξύ των επισκέψεων δυνατός πόνος ή και πρήξιμο οπότε χρειάζονται ισχυρότερα παυσίπονα που θα σας χορηγήσει ο οδοντίατρος σας.

Θα αλλάξει χρώμα το δόντι μετά την ενδοδοντική θεραπεία;
Παλαιότερα είχε παρατηρηθεί αλλαγή του φυσιολογικού χρώματος των δοντιών μετά από ενδοδοντική θεραπεία. Σήμερα εφόσον γίνει σωστά η ενδοδοντική θεραπεία και χρησιμοποιηθούν τα κατάλληλα σύγχρονα υλικά, αλλαγή του χρώματος παρατηρείται πολύ σπάνια. Ακόμη όμως και να παρατηρηθεί αλλαγή στο χρώμα, μπορεί να γίνει εσωτερική λεύκανση στο δόντι, έτσι ώστε το χρώμα του να επανέλθει στο ίδιο με τα υπόλοιπα δόντια.

Πόσο χρόνο ζωής έχει ένα ενδοδοντικά θεραπευμένο δόντι;
Ένα σωστά θεραπευμένο δόντι, με τη σωστή αποκατάσταση έχει τις ίδιες πιθανότητες να διατηρηθεί στο στόμα όπως ένα οποιοδήποτε άλλο δόντι, με τη διαφορά ότι δεν έχει αίσθηση σε θερμικά ερεθίσματα.

Η ενδοδοντική θεραπεία θα έχει σίγουρη επιτυχία;
Δεν υπάρχει θεραπεία στην ιατρική και οδοντιατρική με ποσοστό επιτυχίας 100%. Έτσι και στην ενδοδοντική θεραπεία, όπου εμπλέκονται πολλοί παράγοντες, το ποσοστό επιτυχίας μπορεί να διαφοροποιείται. Με τις σύγχρονες γνώσεις και τεχνικές όμως το ποσοστό επιτυχίας της ενδοδοντικής θεραπείας ξεπερνά το 90%.

Υπάρχει περίπτωση ένα δόντι να χρειαστεί επανάληψη ενδοδοντικής θεραπείας;
Ναι. Αν για κάποιο λόγο, οι ριζικοί σωλήνες δεν καθαρίστηκαν σωστά ή μολύνθηκαν εκ των υστέρων. Σε τέτοια περίπτωση, αφαιρείται η έμφραξη της γουταπέρκας μέσα από τους ριζικούς σωλήνες, γίνεται ξανά καθαρισμός, απολύμανση και έμφραξη τους.

Υπάρχει περίπτωση, ένα δόντι με απόστημα να χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπιση;
Ναί. Αν σε ένα δόντι γίνει καλή ενδοδοντική θεραπεία και παρόλα αυτά συνεχίζει να δημιουργείται απόστημα στο οστό της γνάθου, τότε αυτό αντιμετωπίζεται με μία μικροεπέμβαση που λέγεται ακρορριζεκτομή. Αυτό γίνεται με τοπική αναισθησία και συνήθως απαιτούνται 1-2 μέρες αποχή από εργασία.

Τί είναι η λεύκανση των δοντιών
Η Λεύκανση των δοντιών είναι η διαδικασία η οποία στοχεύει στην αλλαγή του χρώματος και της φωτεινότητας των δοντιών.

Μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στα δόντια η διαδικασία της λεύκανσης;
Όχι η διαδικασία της λεύκανσης είναι συντηρητική, ασφαλής και ανώδυνη και εφαρμόζεται στα δόντια χωρίς να επηρεάζει τη δομή τους.  Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται ευαισθησία στο κρύο ή ζεστό η οποία είναι εντελώς προσωρινή και υποχωρεί μετά από λίγο.

Ποια είναι η διαδικασία της λεύκανσης και από ποιόν γίνεται;
Η λεύκανση μπορεί να γίνει από τον οδοντίατρο είτε στο χώρο του οδοντιατρείου με την τοποθέτηση του λευκαντικού παράγοντα πάνω στα δόντια είτε στο σπίτι από τον ίδιο τον ασθενή με τη χρήση εξατομικευμένων ναρθήκων, στους οποίους τοποθετείται ο λευκαντικός παράγοντας και εφαρμόζονται στα δόντια, μετά από οδηγίες που του έχουν δοθεί από τον οδοντίατρο.
Η λεύκανση των δοντιών με όποια από τις παραπάνω τεχνικές γίνει για να είναι ασφαλής και επιτυχημένη γίνεται πάντοτε υπό την καθοδήγηση και την ευθύνη του οδοντιάτρου.

Ποιοί είναι οι λευκαντικοί παράγοντες;
Είναι το υπεροξείδιο του υδρογόνου και το υπεροξείδιο του καρβαμιδίου τα οποία έχουν την δυνατότητα αφού διεισδύσουν στα δόντια να προκαλέσουν των αποχρωματισμό των χρωστικών που βρίσκονται μέσα σε αυτά.

Είναι το αποτέλεσμα της λεύκανσης μόνιμο;
Όχι ,το αποτέλεσμα της λεύκανσης δεν διαρκεί επ’ αόριστον. Για την διατήρηση του αποτελέσματος συνιστάται: σωστή καθημερινή στοματική υγιεινή, περιορισμός διαφόρων συνηθειών όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση καφέ ή κόκκινου κρασιού, η χρήση λευκαντικών οδοντόκρεμων και τέλος η συστηματική, ανά εξάμηνο, χορήγηση αναμνηστικών δόσεων στο σπίτι.

Είναι το αποτέλεσμα της λεύκανσης προβλέψιμο;
Όχι. Με την λεύκανση δεν μπορείς με βεβαιότητα να προβλέψεις το τελικό αποτέλεσμα.  Αυτό εξαρτάται από διάφορους παραμέτρους, όπως το χρώμα των δοντιών (η κίτρινη – πορτοκαλί χρώση έχει καλύτερη πρόγνωση από την γκρίζα),το είδος της χρώσης (εάν είναι εξωγενής έχει καλύτερη πρόγνωση από την ενδογενή),το βάθος της επέκτασης των δυσχρωμικών μορίων, την επιφάνεια της αδαμαντίνης (εάν είναι άθικτη είναι καλύτερα),τις συνήθειες του ατόμου όπως το κάπνισμα, τις διατροφικές του συνήθειες (καφές, τσάι, κόκκινο κρασί κ.α) και την καθημερινή καλή στοματική υγιεινή.

Μπορεί να γίνει λεύκανση σε στεφάνες, οδοντοστοιχίες ή λευκά σφραγίσματα;
Η λεύκανση λειτουργεί μόνο στα φυσικά δόντια. Δεν θα λειτουργήσει σε καμία περίπτωση σε στεφάνες  και σε οδοντοστοιχίες. Η λεύκανση θα αφαιρέσει οποιεσδήποτε υπάρχουσες χρώσεις στις αποκαταστάσεις, αλλά δεν θα επηρεάσει το χρώμα των αποκαταστάσεων. Καλό θα είναι, πριν την θεραπεία της λεύκανσης, να συζητήσετε με τον οδοντίατρο σας την περίπτωση των προσθετικών εργασιών καθώς και την αντικατάσταση των λευκών σφραγισμάτων.

Σε ποια ηλικία μπορώ να κάνω λεύκανση;
Η λεύκανση θεωρείται ασφαλής επιτρέπεται να πραγματοποιηθεί σε άτομα άνω των 18 ετών.

Πότε εμφανίζονται στο στόμα τα πρώτα νεογιλά δόντια;
Περίπου στην ηλικία των 6 με 10 μηνών. Πρώιμη ή καθυστερημένη ανατολή των δοντιών έχει να κάνει με την κληρονομικότητα. Εάν το παιδί γίνει 18 μηνών, χωρίς να ανατείλει κανένα δόντι, τότε θα μπορούσατε να ζητήσετε συμβουλή. 

Τί να περιμένω όταν εμφανίζονται τα πρώτα δοντάκια;
Αυξημένη έκκριση σάλιου, διάρροια, εκνευρισμός, ανορεξία, ελαφρά συμπτώματα πυρετού και κακουχία μπορεί να παρουσιαστούν 2-3 ημέρες πριν την ανατολή του δοντιού. Σοβαρά γενικά συμπτώματα δε δικαιολογούνται από την ανατολή νεογιλών δοντιών. 

Τί μπορώ να κάνω για να ανακουφίσω το παιδί μου όταν εμφανίζονται τα πρώτα δόντια;
Ο καθαρισμός του στόματος, οι ειδικοί πλαστικοί δακτύλιοι του εμπορίου, ένα παγωμένο ύφασμα ή ένα παγάκι τυλιγμένο σε γάζα, μπορούν να αποσυμφορίσουν τα ούλα και να ανακουφίσουν το παιδί. Σε επίμονες καταστάσεις μια δόση παυσίπονου το βράδυ θεωρείται δικαιολογημένη.

Πότε ξεκινούν να “αλλάζουν” τα παιδικά δόντια;
Συνήθως στην ηλικία των 6 ετών και ολοκληρώνονται οι αλλαγές στην ηλικία των 12 περίπου. Συνήθως με την αλλαγή των πρώτων δοντιών γίνεται και η εμφάνιση των πρώτων μόνιμων γομφίων που είναι γνωστοί και ως εξαρίτες.

Γιατί είναι σημαντικά τα νεογιλά (παιδικά) δόντια;
Γιατί :
  • εξασφαλίζουν τη μάσηση και την ομιλία,
  • συμβάλλουν στη σωστή ανάπτυξη των γνάθων και του προσώπου
  • καθοδηγούν την ανατολή των μόνιμων δοντιών και διατηρούν το χώρο στις γνάθους για τα μόνιμα δόντια. Αν απομακρυνθούν από το στόμα πριν από το φυσιολογικό χρόνο τότε ο χώρος για τα μόνιμα δόντια μπορεί να χαθεί. 
Γιατί πρέπει να διορθώνονται τα νεογιλά (παιδικά) δόντια αφού θα αλλαχθούν;
Γιατί:
  • μπορεί να προκληθεί πόνος ή απόστημα και τότε η θεραπεία ίσως να είναι πιο πολύπλοκη και χρονοβόρα
  • τα τερηδονισμένα νεογιλά δόντια δημιουργούν ένα μολυσμένο περιβάλλον στο στόμα και όταν τα μόνιμα δόντια εμφανιστούν χαλάνε πολύ πιο εύκολα. Για περίπου 6 χρόνια (από την ηλικία των 6 ως 12 ετών περίπου) συνυπάρχουν νεογιλά και μόνιμα δόντια.
Γι’αυτό τα νεογιλά δόντια είναι εξίσου σημαντικά με τα μόνιμα και η παραμέλησή τους με το πρόσχημα της επικείμενης αλλαγής είναι σοβαρό λάθος.
 
Πότε πρέπει να γίνει η πρώτη επίσκεψη του παιδιού στον οδοντίατρο;
Όταν εμφανιστούν τα πρώτα δόντια και όχι μετά την ηλικία του 1 έτους. Είναι σημαντικό να γίνει εξέταση της σωστής ανατολής των δοντιών και έγκαιρη ενημέρωση των γονιών όσον αφορά στις παθήσεις των δοντιών και του στόματος, καθώς και ο σχεδιασμός ατομικού προληπτικού προγράμματος. Η τερηδόνα μπορεί να εμφανιστεί από τη βρεφική ηλικία.

Τί είναι η τερηδόνα;
Είναι η πάθηση που οδηγεί στην προοδευτική καταστροφή των σκληρών ιστών του δοντιού. Προκαλείται από τα μικρόβια της μικροβιακής πλάκας (λευκό επίχρισμα που σχηματίζεται στα δόντια όταν δεν καθαρίζονται) και που μεταδίδονται στο παιδί μετά την ανατολή των πρώτων νεογιλών δοντιών. Τα μικρόβια αυτά για να προκαλέσουν τερηδόνα χρειάζονται την παρουσία στο στόμα υδατανθράκων και κυρίως ζάχαρης. Η εκδήλωση της νόσου μπορεί να συμβεί πολύ νωρίς, ακόμα και κατά τον 1ο χρόνο της ζωής!
Η τερηδόνα αποτελεί τη συχνότερη μολυσματική νόσο των παιδιών στον κόσμο! Δεν είναι κληρονομική.

Πώς μπορώ να προστατεύσω τα δόντια του παιδιού μου;
Με την εφαρμογή σωστών μέτρων πρόληψης από πολύ μικρή ηλικία. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν:
  • το σωστό καθαρισμό των δοντιών (βούρτσισμα πρωί και βράδι και χρήση οδοντικού νήματος καθημερινά)
  • τη σωστή διατροφή
  • τη χρήση φθορίου
  • τις τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο.
Στόχος σας πρέπει να είναι η διατήρηση της υγείας των δοντιών μέχρι την ηλικία των 16-18 ετών. Αν το πετύχετε αυτό τότε το παιδί σας μάλλον θα έχει σε όλη του τη ζωή γερά δόντια. 

Πότε πρέπει να αρχίσει το βούρτσισμα των δοντιών;
Το νωρίτερο το καλύτερο! Αρχίζοντας από τη γέννηση καθαρίζονται τα ούλα με βρεγμένη γαζούλα ή ύφασμα. Μόλις  ανατείλει το πρώτο δόντι βουρτσίστε με οδοντόβουρτσα και την κατάλληλη ποσότητα φθοριούχας παιδικής οδοντόκρεμας. Να θυμάστε ότι τα παιδιά δεν είναι ικανά να βουρτσίσουν μόνα τους αποτελεσματικά πριν την ηλικία των 8 ετών.    

Τί οδοντόκρεμα και πόση πρέπει να χρησιμοποιεί ένα παιδί;
Υπάρχουν ειδικές οδοντόκρεμες για παιδιά με ευχάριστη γεύση, αλλά και χαμηλότερη ποσότητα φθορίου, ώστε τα μικρά παιδιά που την καταπίνουν να μην εκτίθενται στον κίνδυνο της φθορίασης που είναι πάθηση των μονίμων δοντιών λόγω υπερβολικής κατάποσης φθορίου στις ηλικίες μέχρι 6 ετών. Έτσι:
  • Από 6 μηνών – 2 ετών: Η ποσότητα οδοντόπαστας να έχει το μέγεθος μπιζελιού, ενώ η  περιεκτικότητα της σε φθόριο να μην ξεπερνά τα 500 ppm.
  • Από 2 – 6 ετών: Η ποσότητα οδοντόπαστας να έχει το μέγεθος μπιζελιού με περιεκτικότητα σε φθόριο 1000 ppm εκτός εάν ο οδοντίατρος κρίνει διαφορετικά.
  • Από 6 ετών και άνω: Κανονική ποσότητα οδοντόπαστας μεγέθους 1 εκατοστού περίπου με ποσότητα φθορίου 1450 ppm.
    Για καλύτερα αποτελέσματα το παιδί δεν χρειάζεται να ξεπλένει την οδοντόπαστα από το στόμα παρά μόνο να φτύνει την περίσσεια. 
Πρέπει να χρησιμοποιούμε στα νεογιλά δόντια το οδοντικό νήμα;
Ναι, αν έρχονται σε επαφή τα δόντια με τα διπλανά τους. Η χρήση του οδοντικού νήματος βοηθά στην απομάκρυνση της μικροβιακής πλάκας στις περιοχές ανάμεσα στα δόντια, όπου η οδοντόβουρτσα δεν μπορεί να εισχωρήσει. Αν τα νεογιλά δόντια είναι αραιά τότε δεν απαιτείται η χρήση του. Στην παιδική ηλικία δεν μπορούν τα παιδιά να το χρησιμοποιήσουν μόνα τους. Απαιτείται η βοήθεια των γονιών.

Τί πρέπει να προσέχω στη δίαιτα του παιδιού μου;
Οι βασικές διαιτητικές συνήθειες του παιδιού διαμορφώνονται στα πρώτα χρόνια της ζωής του, όταν δηλαδή οι γονείς έχουν τον απόλυτο έλεγχο της διατροφής του. Γι’αυτό είναι πολύ σημαντική η επιλογή των τροφών και οι σχετικές συνήθειες που υιοθετούνται. Προσπαθήστε γενικά:
  • τα γεύματα να μην ξεπερνούν τα 5-6 τη μέρα και γενικά να μην πίνει ή τρώει κάτι πέραν των γευμάτων αυτών
  • να αποφεύγετε τροφές που περιέχουν πολλή ζάχαρη ή άμυλο
  • μην προσθέτετε ζάχαρη στο γάλα του ή στις διάφορες τροφές του
  • στα ενδιάμεσα γεύματα αποφύγετε τροφές που περιέχουν ζάχαρη (π.χ. καραμέλες, μπισκότα, ζαχαρούχους χυμούς) ή είναι κολλώδη (π.χ. πατατάκια, ζαχαρούχα δημητριακά), γιατί προκαλούν τερηδόνα. Αντίθετα τροφές όπως τα λαχανικά, τα φρούτα, οι φυσικοί χυμοί -πάντα χωρίς ζάχαρη- κρίνονται επιθυμητές.
Τα παιδιά αποδέχονται τέτοιου είδους τροφές αν δεν έχουν συνηθίσει προηγουμένως σε τροφές με μεγάλη περιεκτικότητα σε ζάχαρη.Προσοχή στην κρυμμένη ζάχαρη! Διαβάζετε τα συστατικά στις συσκευασίες τροφίμων. Ακόμα και σε τροφές χωρίς γλυκιά γεύση μπορεί να εμπεριέχεται ζάχαρη στα συστατικά τους (π.χ. κέτσαπ ).

Πρέπει να σταματήσουμε όλες τις τροφές με ζάχαρη ή άμυλο;
Φυσικά και όχι! Απλά επιλέξτε και δώστε τα με προσοχή. Οι ζαχαρούχες και αμυλούχες τροφές είναι πιο ασφαλείς όταν χορηγούνται κατά την διάρκεια ενός κυρίως γεύματος κι όχι ως ενδιάμεσο γεύμα. Κολλώδεις τροφές όπως καραμέλες, αποξηραμένα φρούτα κ.ά. δύσκολα απομακρύνονται με το σάλιο ή το νερό. Έτσι έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να προκαλέσουν τερηδόνα σε σχέση με φαγητά που καθαρίζονται πιο εύκολα από τα δόντια. Φροντίστε να ψωνίζετε έξυπνα! Μην αποθηκεύετε στο σπίτι σας λιχουδιές. Κρατήστε τις για κάποιες ξεχωριστές στιγμές!

Τί είναι το φθόριο και πώς βοηθά στην πρόληψη της τερηδόνας;
Το φθόριο είναι ένα ιχνοστοιχείο το οποίο συχνά περιέχεται φυσικά στο νερό και σε τροφές. Δεν είναι φάρμακο και δεν θεραπεύει υπάρχουσα νόσο. Αποτελεί απλά ένα θαυμάσιο προληπτικό μέτρο ενάντια στην τερηδόνα. Αποτρέπει την απασβεστίωση (απώλεια αλάτων από την αδαμαντίνη) των δοντιών και προάγει την ενασβεστίωσή τους (ενίσχυσή της απέναντι στην τερηδόνα). Δυστυχως όμως, το μεγαλύτερο ποσοστό του κυπριακού πληθυσμού δεν λαμβάνει το επαρκές φθόριο με το πόσιμο νερό, γι΄αυτό καλό είναι να επωφελούμαστε της δράσης του φθορίου και από άλλες πηγές. Ο οδοντίατρος σας θα σας καθορίσει την ποσότητα και τους τρόπους με τους οποίους χρειάζεστε να λαμβάνετε το φθόριο.  

Τί είναι η φθορίωση;
Είναι η τοπική εφαρμογή φθορίου στα δόντια είτε με τη μορφή βερνικιού που επαλείφεται με πινελάκι, είτε με τη μορφή τζελ μέσα σε ειδικά δισκάρια. Γίνεται κάθε 6μηνο από τον οδοντίατρο ή και συχνότερα αν είναι απαραίτητο. Οι φθοριώσεις μειώνουν την τερηδόνα σε ποσοστό 30-40 %. 

Τί είναι οι προληπτικές καλύψεις;
Είναι διάφανα ή αδιαφανή εμφρακτικά υλικά που τοποθετούνται στις φυσιολογικές, ανατομικές οπές και σχισμές των 1ων μόνιμων γομφίων (μασητήρες ή εξαρίτες) ή και σε άλλα δόντια με έντονες οπές ή σχισμές , με σκοπό την πρόληψη της τερηδόνας στις περιοχές αυτές. Οι προληπτικές καλύψεις φράζουν τις επικίνδυνες για ανάπτυξη τερηδόνας περιοχές και προστατεύουν από την τερηδόνα σε ένα μεγάλο βαθμό. Δεν αφαιρείται συνήθως οδοντική ουσία για την τοποθέτηση τους και η διάρκεια τους κυμαίνεται από 4-6 χρόνια. Δεν χρειάζεται να γίνουν προληπτικές εμφράξεις σε όλα τα παιδιά αλλά εκεί που κρίνει ο οδοντίατρος, σύμφωνα με την ευπάθεια του παιδιού για τερηδόνα. Πρέπει να ελέγχονται κάθε 6μηνο ώστε να διορθωθούν ή να επανατοποθετηθούν αν αυτό είναι απαραίτητο.

Μέχρι ποιά ηλικία μπορεί να χρησιμοποιεί το μπιμπερό ένα παιδί; 
Καλό είναι να σταματά στην ηλικία των 12 -14 μηνών. Είναι πιο εύκολη η διακοπή σε αυτή την περίοδο και η μετάβαση στη χρήση ποτηριού. Επίσης περιορίζεται και ο κίνδυνος ανάπτυξης πρώιμης τερηδόνας νεογιλής οδοντοφυίας. 

Τί είναι η πρώιμη τερηδόνα νεογιλής οδοντοφυίας ( σύνδρομο μπιμπερό);
Είναι μια σοβαρή και γρήγορα εξελισσόμενη μορφή τερηδόνας πριν το παιδί περάσει τα δύο του χρόνια. Εάν το παιδί σας αποκοιμάται έχοντας το μπιμπερό στο στόμα του μέσα στο οποίο υπάρχει γάλα, χυμός ή τσάι, τότε τα δόντια του μουλιάζουν για ώρες μέσα σ’ ένα ζαχαρούχο υγρό. Λόγω της τεράστιας παραγωγής οξέων που προκύπτει από την παρατεταμένη παρουσία σακχάρων στο στόμα και την αδυναμία του σάλιου να τα ξεπλύνει (γιατί υπάρχει μειωμένη ροή σάλιου το βράδυ) τα δόντια χαλάνε πολύ γρήγορα.
Για ν’ αποφύγετε την πρώιμη τερηδόνα θα πρέπει:
  • το παιδί να μη θηλάζει ή χρησιμοποιεί μπιμπερό κατά τη διάρκεια της νύχτας μετά την εμφάνιση στο στόμα των πρώτων δοντιών
  • το παιδί να μη θηλάζει ή χρησιμοποιεί μπιμπερό για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια της ημέρας
  • τα δόντια του παιδιού να βουρτσίζονται πριν τον ύπνο. 
Τι γίνεται με το θηλασμό δακτύλου ή πιπίλας;
Οι συνήθειες αυτές έχουν αρνητικές συνέπειες στη σύγκλειση των δοντιών όπου δημιουργείται άνοιγμα μεταξύ πάνω και κάτω προσθίων δοντιών (ανεωγμένη δήξη) ή/και στένωση της άνω γνάθου. Εάν το παιδί διακόψει έγκαιρα αυτές τις συνήθειες τα προβλήματα είτε δεν δημιουργούνται είτε -εάν δημιουργηθούν- αυτοδιορθώνονται χωρίς ορθοδοντική παρέμβαση. Καλό είναι να σταματήσουν μέχρι την ηλικία των 4 ετών. Τα περισσότερα παιδιά διακόπτουν αυτές τις συνήθειες στην ηλικία των 2-4 ετών. Εάν οι συνήθειες δεν διακοπούν μέχρι την ηλικία αυτή τότε ρωτήστε τον οδοντίατρο σας πως μπορεί να σας βοηθήσει.

Τί βλάπτει περισσότερο ο θηλασμός δακτύλου ή πιπίλας;
Και τα δύο δημιουργούν τα ίδια προβλήματα. Η διακοπή της χρήσης της πιπίλας όμως είναι πολύ πιο εύκολη. 

Τί πρέπει να κάνω αν το παιδί μου σπάσει το δόντι του μετά από κτύπημα;
Επικοινωνήστε άμεσα με τον οδοντίατρό σας. Αν βρείτε το σπασμένο κομμάτι τοποθετήστε το σε δοχείο με γάλα ή νερό –ίσως μπορεί να επανασυγκολληθεί από τον οδοντίατρο.

Τί πρέπει να κάνω αν «βγεί» το παιδικό δόντι μετά από κτύπημα;
Επικοινωνήστε άμεσα με τον οδοντίατρό σας. Το παιδικό δόντι δεν είναι σωστό να επανατοποθετηθεί, γιατί μπορεί να τραυματιστεί το μόνιμο διάδοχο δόντι. 

Τί πρέπει να κάνω αν “βγει” το μόνιμο δόντι μετά από κτύπημα;
Επικοινωνείστε με τον οδοντίατρό σας άμεσα. Προσπαθείστε να βρείτε το δόντι, κρατείστε το από τη μύλη ( το λευκότερο τμήμα του δοντιού που φαίνεται στο στόμα) όχι από τη ρίζα και ξεπλύνετε με τρεχούμενο νερό για 10 δευτερόλεπτα. Βάλτε το πίσω στη θέση του, βάλτε το παιδί να δαγκώσει ένα χαρτομάντηλο  και να κρατήσει το στόμα κλειστό. Αν δεν τα καταφέρετε τοποθετείστε το σε δοχείο με γάλα ( αποφύγετε το νερό) και πηγαίνετε κατευθείαν στον οδοντίατρο. Είναι πολύ σημαντικό να μην χάσετε χρόνο.
 

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ;
Η περιοδοντική νόσος είναι φλεγμονώδης νόσος του στόματος που αφορά τους περιοδοντικούς ιστούς, δηλαδή τους ιστούς που στηρίζουν το δόντι στην γνάθο. Η μολυσματική αυτή νόσος επηρεάζει τα ούλα και το οστό που στηρίζει τα δόντα στην γνάθο, είναι ασυμπτωματική ή παρουσιάζεται  με ήπια συμπτωματολογία και αν αφεθεί αθεράπευτη μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε απώλεια δοντιών.  Αποτελεί ουσιαστικά την κυριότερη αιτία απώλειας δοντιών στους ενήλικες και προσβάλλει ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων σε κάποια χρονική περίοδο της ζωής τους.

 ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ;

  • ΟΥΛΙΤΙΔΑ
    Η ουλίτιδα είναι επιφανειακή φλεγμονή των ούλων, προκαλείται απο μικροβιακά ερεθίσματα και αποτελεί αρχική μορφή της νόσου. Εαν η ουλίτιδα δεν θεραπευτεί μπορεί σε αρκετές περιπτώσεις να εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα.
     
  • ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΤΙΔΑ
    Στην περιοδοντίτιδα η φλεγμονή επεκτείνεται βαθύτερα προκαλώντας σταδιακή καταστροφή των ιστών που συγκρατούν τα δόντια. Τα ούλα αποκολλώνται από τα δόντια και σχηματίζουν θυλάκους (χώρους  μεταξύ δοντιών και ούλων) που στη συνέχεια επιμολύνονται. Με την εξέλιξη της νόσου οι θύλακοι σταδιακά βαθαίνουν,  το περιβάλλον ευνοεί την ανάπτυξη αποικιών μικροβίων (biofilms) που με την σειρά τους προκαλούν μεγαλύτερη οστική καταστροφή. Ο φαύλος αυτός κύκλος συνεχίζεται, με υφέσεις και εξάρσεις, οδηγώντας στην σταδιακή μείωση στήριξης και λειτουργικότητας  των δοντιών και σε κάποιες περιπτώσεις στην απώλεια τους .

ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΚΗ ΝΟΣΟ;
Τα περιοδοντικά νοσήματα προκαλούνται από μικρόβια που βρίσκονται στην στοματική κοιλότητα, κολλούν συνεχώς πάνω στα δόντια και σχηματίζουν ένα μαλακό λευκό ή διαφανές επίχρισμα που ονομάζεται οδοντική μικροβιακή πλάκα (οργανωμένες αποικίες μικροβίων).
Τα μικρόβια (βακτήρια) της οδοντικής μικροβιακής πλάκας, παράγουν βλαπτικές ουσίες (οξέα, ένζυμα, τοξίνες), τόσο για το περιοδόντιο όσο και για τα δόντια. Παράλληλα οι βλαπτικές αυτές ουσίες διεγείρουν μια απάντηση του οργανισμού ο οποίος στην προσπάθεια του να αμυνθεί, πολλές φορές προκαλεί φλεγμονή και ερεθισμό των ούλων.
Ο χώρος μεταξύ δοντιού και ούλων (ουλοδοντική σχισμή) αποτελεί μια ιδανική φωλιά για τα μικρόβια. Όταν δεν βουρτσίζουμε τα δόντια μας συστηματικά και δεν χρησιμοποιούμε κάποιο είδος μεσοδόντιου καθαρισμού (μεσοδόντια βουρτσάκια – νήμα) η οδοντική πλάκα δεν απομακρύνεται επαρκώς. Συνέπεια αυτού, η προσκολλημένη οδοντική πλάκα σκληραίνει (ενασβεστιώνεται) και μετατρέπεται σε πέτρα (τρυγία), όταν απορροφήσει άλατα από το σάλιο. Η τρυγία έχει αδρή επιφάνεια με αποτέλεσμα να κατακρατεί  περισσότερη πλάκα δυσκολεύοντας ακόμη πιο πολύ την στοματική υγιεινή. Η τρυγία είναι τόσο σκληρή που δεν μπορεί να αφαιρεθεί με την οδοντόβουρτσα παρά μόνο από τον οδοντίατρο.
Την φλεγμονή των ούλων επιδεινώνει εκτός από την ανεπαρκή απομάκρυνση της πλάκας, η συγκράτηση των τροφών,  παλαιά ή κακότεχνα σφραγίσματα, στεφάνες και γέφυρες, αν εμποδίζουν την σωστή στοματική υγιεινή.

ΠΟΙΟΙ ΑΛΛΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ;
Η κύρια αιτία πρόκλησης της περιοδοντικής νόσου είναι η οδοντική μικροβιακή πλάκα, μια κολλώδης άχρωμη μεμβράνη που δημιουργείται συνεχώς στα δόντια. Παρόλα αυτά, υπάρχουν παράγοντες που μπορούν να τροποποιήσουν την άμυνα του οργανισμού και να επηρεάσουν την υγεία των ούλων (παράγοντες κινδύνου).

  1. Κάπνισμα
    Το κάπνισμα αποτελεί ένα από τους πιο σημαντικούς  παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη και εξέλιξη της περιοδοντικής νόσου. Έχει παρατηρηθεί ότι η περιοδοντίτιδα είναι πιο συχνή, σοβαρότερης  μορφής και εξελίσσεται ταχύτερα σε ανθρώπους που καπνίζουν σε σύγκριση με μη καπνιστές.
    Οι καπνιστές σχηματίζουν ευκολότερα πλάκα και τρυγία ενώ η άμυνα των ούλων των ασθενών αυτών γίνεται ασθενέστερη εξαιτίας των χημικών ουσιών (πίσσα –νικοτίνη), που βρίσκονται στον καπνό.
    Παράλληλα το κάπνισμα επιβραδύνει την επούλωση των ούλων μειώνοντας την αποτελεσματικότητα θεραπείας των καπνιστών σε σχέση με τους μη-καπνιστές.
    Η διακοπή ή ακόμη και η μείωση του καπνίσματος βελτιώνει το αποτέλεσμα της θεραπείας .
  2. Γονιδιακή Προδιάθεση
    Η κληρονομικότητα  παίζει επίσης σημαντικό ρόλο. Έχει αποδειχτεί ότι κάποιες επιθετικές μορφές περιοδοντικής νόσου σχετίζονται με γονίδια. Μέχρι και το 30% του πληθυσμού ( βάσει ερευνών σε αναπτυγμένες χώρες του εξωτερικού) μπορεί να έχει γονιδιακή προδιάθεση για ανάπτυξη περιοδοντικής νόσου. Παρόλο που κάποιοι άνθρωποι εφαρμόζουν καλή στοματική υγιεινή μπορεί να είναι μέχρι και 6 φορές πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη νόσου.
    Αν λοιπόν οι γονείς μας έχασαν τα δόντια τους λόγω περιοδοντικής νόσου θα πρέπει να προσέχουμε ακόμη περισσότερο τα ούλα και τα δόντια μας
  3. Εγκυμοσύνη-Εφηβεία
    Κατά τις περιόδους που παρατηρούνται ορμονικές αλλαγές όπως κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης ή της εφηβείας επηρεάζονται πολλοί ιστοί του σώματος μεταξύ των οποίων  και τα ούλα. Οι διακυμάνσεις στα επίπεδα των γενετήσιων ορμονών στην γυναίκα κάνουν τα ούλα πιο ευαίσθητα και πιο επιρρεπή στη περιοδοντική νόσο.
  4. Στρες-Άγχος
    Το άγχος είναι ένας ακόμα παράγοντας κινδύνου για ανάπτυξη περιοδοντικής νόσου. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι το άγχος δυσκολεύει την προσπάθεια του οργανισμού να αντιμετωπίσει μολυσματικές ασθένειες όπως η περιοδοντική νόσος.
  5. Σακχαρώδης διαβήτης
    Έχει παρατηρηθεί και αποδειχθεί ότι σε διαβητικούς ασθενείς και ιδιαίτερα σε μη ελεγχόμενους διαβητικούς ασθενείς  η περιοδοντίτιδα είναι συχνότερη, αυξημένης βαρύτητας και ταχύτερης εξέλιξης συγκριτικά με μη διαβητικούς ασθενείς.
    Η περιοδοντίτιδα αποτελεί την συχνότερη επιπλοκή του σακχαρώδη διαβήτη στο στόμα. Οι διαβητικοί ασθενείς πολλές φορές παρουσιάζουν εντονότερη φλεγμονή, πολλαπλά αποστήματα στην περιοχή των ούλων, καθώς και πιο αργή επούλωση μετά την θεραπεία της περιοδοντικής νόσου.

ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΩ ΟΤΙ ΕΧΩ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΕ ΤΑ ΟΥΛΑ ΜΟΥ;
Η περιοδοντική νόσος είναι δυνατόν να υπάρχει χωρίς να εμφανίζει συμπτώματα (σιωπηλή νόσος). Η τακτική οδοντιατρική  εξέταση θα βοηθήσει στην διάγνωση αρχικών μορφών της νόσου και θα μας προφυλάξει από την εκδήλωση πιο προχωρημένων καταστάσεων. Προειδοποιητικά συμπτώματα της Περιοδοντικής νόσου περιλαμβάνουν:

  • Διογκωμένα, εξέρυθρα και ευαίσθητα ούλα
  • Ούλα που αιμορραγούν αυτόματα, κατά το βούρτσισμα ή κατά την μάσηση σκληρού φαγητού
  • Ήπιοι, ενοχλητικοί πόνοι στο στόμα
  • Ούλα που έχουν υποχωρήσει και τα δόντια εμφανίζονται μεγαλύτερα
  • Δημιουργία διαστημάτων μεταξύ των δοντιών
  • Επιμένουσα κακοσμία του στόματος
  • Διαφορά στον τρόπο που συγκλείνουν τα δόντια κατά το δάγκωμα γεγονός  που υποδηλεί μετανάστευση δοντιών.
  • Εκροή πύου μεταξύ ούλων και δοντιών
  • Κινητικότητα δοντιών

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ;
Ο οδοντίατρος μπορεί να ελέγξει το χρώμα και το σχήμα των ούλων, την κινητικότητα των δοντιών και να μετρά το βάθος των θυλάκων. Αυτή η εξέταση πρέπει να είναι κύριο μέρος κάθε οδοντιατρικής εξέτασης. Ακτινογραφικός έλεγχος είναι επίσης απαραίτητος για την εκτίμηση οστικής καταστροφής.

ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΠΡΟΛΑΒΩ ΤΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΟΥΛΩΝ;
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι πάντοτε η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη.
Το πρώτο και πιο σημαντικό στάδιο είναι η εκμάθηση του ορθού τρόπου καθαρισμού των δοντιών. Σκοπός  είναι η απομάκρυνση της οδοντικής μικροβιακής πλάκας, του βασικού αιτίου της περιοδοντικής νόσου.
Απαραίτητη είναι  η εφαρμογή  ατομικού προγράμματος στοματικής υγιεινής καταρτισμένου από τον οδοντίατρο. Η ορθή χρήση της κατάλληλης οδοντόβουρτσας μπορεί να απομακρύνει την μικροβιακή πλάκα σε μεγάλο βαθμό χωρίς να προκαλείται ζημιά στα δόντια η στα ούλα. Το οδοντικό νήμα και τα βουρτσάκια μεσοδόντιων διαστημάτων είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος απομάκρυνσης της οδοντκής πλάκας από τις περιοχές  μεταξύ των δοντιών. Δεδομένου ότι από την περιοχή αυτή ξεκινούν να δημιουργούνται οι περισσότεροι θύλακοι, αναμφίβολα αξίζει ο χρόνος και ο κόπος για την χρήση μεσοδόντιων βοηθημάτων. Καθημερινή και σωστή υγιεινή του στόματος  περιορίζει τον σχηματισμό της πλάκας και της τρυγίας . Η τρυγία εφόσον σχηματιστεί αφαιρείται μόνο από τον οδοντίατρο με την  χρήση ειδικών εργαλείων. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται αποτρύγωση.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΟΥΛΩΝ;
Η ουλίτιδα είναι  νόσος αντιστρεπτή  με κατάλληλη οδοντιατρική φροντίδα (απομάκρυνση υπερουλικής συνήθως  οδοντικής πλάκας και τρυγίας) και καλή στοματική υγιεινή από πλευράς του ασθενή.
Η θεραπεία της περιοδοντίτιδας περιλαμβάνει ανάλογα με την βαρύτητα της νόσου την συντηρητική και χειρουργική φάση. Η περιοδοντική υγεία πρέπει πάντοτε να επιτυγχάνεται με τον λιγότερο-κατά το δυνατό- επεμβατικό τρόπο.

  • Συντηρητική φάση (μη-χειρουργική θεραπεία)
    Περιλαμβάνει την αποτρύγωση και την ριζική απόξεση( προσεκτικός καθαρισμός των ριζικών επιφανειών του δοντιού με σκοπό την απομάκρυνση της μικροβιακής πλάκας και τρυγίας -πέτρας- από τους βαθείς περιοδοντικούς θυλάκους , αφήνοντας λεία την ρίζα του δοντιού και εξαλείφοντας τα μηχανικά και χημικά ερεθίσματα που προκαλούν την φλεγμονή). Η συντηρητική θεραπεία επιτυγχάνεται με την χρήση ειδικών εργαλείων χειρός και υπερήχων, ανώδυνα, με την βοήθεια τοπικής αναισθησίας.  Η διαδικασία αυτή επιτρέπει στα ούλα να «ξανακολλήσουν» στο δόντι ή να συρρικνωθούν αρκετά ώστε να μειωθούν ή να εξαλειφθούν οι περιοδοντικοί θυλάκοι. Στις περισσότερες  περιπτώσεις  αρχικών σταδίων της νόσου η θεραπεία αυτή είναι αρκετή σε συνδυασμό πάντοτε με την σωστή καθημερινή στοματική υγιεινή.
    Παρόλα αυτά,  η συντηρητική θεραπεία έχει τους περιορισμούς της και αρκετές φορές δεν είναι ικανή να επιτύχει περιοδοντική υγεία.
  • Χειρουργική θεραπεία.
    Σε πιο προχωρημένα στάδια περιοδοντίτιδας ή σε πιο επιθετικές μορφές νόσου, μπορεί να απαιτείται και πιο σύνθετη θεραπεία. Εφόσον βαθείς θυλάκοι παραμένουν μετά την απομάκρυνση των εναποθέσεων, μικρές χειρουργικές επεμβάσεις ενδείκνυνται. Σκοπός είναι η μείωση του βάθους ή εξάλειψη  θυλάκων, αποκατάσταση της σωστής αρχιτεκτονικής και ανατομίας των περιοδοντικών ιστών και κατά συνέπεια η δημιουργία των κατάλληλων προυποθέσεων για  διατήρηση της υγείας του περιοδοντίου και επίτευξη σωστής στοματικής υγιεινής.
    Συχνότεροι τύποι επεμβάσεων:
    • Μείωση βάθους θυλάκων
    • Αναγέννηση οστού όταν υπάρχουν οι ενδείξεις και μπορεί να επιτευχθεί
    • Πλαστικές επεμβάσεις για κάλυψη υφιζήσεων ριζών
    • Προ-προσθετικές (επιμήκυνση μύλης δοντιών)

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΩ ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ;
Μετά το τέλος της θεραπείας -συντηρητικής ή χειρουργικής- απαιτείται επανέλεγχος και επαναξιολόγηση από τον οδοντίατρο, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, που καθορίζονται  από την βαρύτητα της νόσου και την ικανότητα του πάσχοντος να διατηρεί καλή στοματική υγιεινή.
Η περιοδοντική νόσος μπορεί εύκολα να υποτροπιάσει. Για την διατήρηση του θεραπευτικού αποτελέσματος απαιτείται μακροπρόθεσμα:

  • Καθημερινή αποτελεσματική φροντίδα του στόματος από τον ασθενή
  • Περιοδική επανάκληση, από θεράποντα οδοντίατρο με σκοπό την πρόληψη ή την έγκαιρη αντιμετώπιση τυχόν υποτροπής ή εξέλιξης της νόσου.

Η περιοδική επανεξέταση ονομάζεται υποστηρικτική περιοδοντική θεραπεία (supportive periodontal therapy) και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι καθώς και απαραίτητη προυπόθεση για μακροπρόθεσμη επιτυχία της όλης περιοδοντικής θεραπείας.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Βάσιμα στοιχεία από έρευνες που έχουνε γίνει μιλούν για συσχέτιση των περιοδοντικών νόσων με διάφορα γενικά νοσήματα.
Ασθενείς με ενεργό περιοδοντίτιδα έχουν αυξημένες πιθανότητες μέχρι και 2-2,5 φορές  να αναπτύξουν καρδιακά νοσήματα ή εγκεφαλικό. Παράλληλα γυναίκες με  ανεξέλεκτη περιοδοντίτιδα μπορεί να έχουν μέχρι και 7 φορές  περισσότερες πιθανότητες να γεννήσουν μωρά πρόωρα ή λιποβαρή σε σχέση με γυναίκες που δεν έχουν προβλήματα ενεργής περιοδοντίτιδας .
Η σχέση περιοδοντικής νόσου και διαβήτη είναι αμφίδρομη. Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί παράγοντα κινδύνου για ανάπτυξη περιοδοντικής νόσου με την περιοδοντίτιδα να είναι η συχνότερη επιπλοκή του στο στόμα. Παράλληλα σε διαβητικούς ασθενείς η περιοδοντίτιδα είναι συχνότερη, αυξημένης βαρύτητας και ταχύτερης εξέλιξης συγκριτικά με μη διαβητικούς ασθενείς.
Από την άλλη η περιοδοντίτιδα επηρεάζει την ρύθμιση του διαβήτη και κατά συνέπεια την αύξηση των επιπλοκών του. Επιπλέον, ρυθμισμένοι διαβητικοί ασθενείς με περιοδοντίτιδα έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα απορρύθμισης του διαβήτη 2 χρόνια αργότερα συγκριτικά με αντίστοιχους μη περιοδοντικούς ασθενείς . Τέλος  έρευνες έχουν δείξει ότι αντιμετώπιση της περιοδοντίτιδας βελτιώνει τα επίπεδα του σακχάρου του αίματος.
Πρόσφατες μελέτες  αναφέρουν ότι η περιοδοντική νόσος πιθανόν να αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης αναπνευστικών λοιμώξεων, όπως χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και πνευμονία. Αναφορές έχουν γίνει για σύνδεση της περιοδοντικής νόσου με την οστεοπόρωση χωρίς όμως να έχει αποδειχθεί οποιαδήποτε συσχέτιση. Περαιτέρω έρευνες απαιτούνται  για  συσχέτιση ορισμένων γενικών νοσημάτων με την περιοδοντική νόσο, ενώ άλλες εργασίες -που βρίσκονται σε εξέλιξη-αποσκοπούν στο να διερευνήσουν αν η θεραπεία της περιοδοντίτιδας συμβάλει στην βελτίωση της γενικής υγείας ,όπως αυτό συμβαίνει στην περίπτωση του σακχαρώδους διαβήτη.

Τι είναι Προσθετική
Η προσθετική είναι ο κλάδος της οδοντιατρικής ο οποίος ασχολείται με την αποκατάσταση των δοντιών.
Η προσθετική υποδιαιρείται σε:

  • Ακίνητη προσθετική
  • Κινητή προσθετική
  • Προσθετική επί εμφυτευμάτων
  • Γναθοπροσωπική προσθετική
  • Αισθητική προσθετική
  • Μπορεί επίσης  να ασχοληθεί με προβλήματα σύγκλεισης και ανωμαλίες της κροταφογναθικής άρθρωσης

Ακίνητη προσθετική:
Είναι ο κλάδος της προσθετικής που περιλαμβάνει την τοποθέτηση: 

  • α) Οδοντικής στεφάνης
  • β) Οδοντικής γέφυρας
  • γ) Ενδορριζικού άξονα
  • δ) Ενθέτων / επένθετων αποκαταστάσεων

Κινητή προσθετική:
Είναι ο κλάδος της προσθετικής που περιλαμβάνει την κατασκευή και τοποθέτηση: 

  • α) Ολικών & μερικών οδοντοστοιχιών

Προσθετική επί εμφυτευμάτων:
Είναι ο κλάδος της προσθετικής που ασχολείται με τοποθέτηση σε εμφύτευμα:

  • α) Στεφάνης
  • β) Γέφυρας
  • γ) Επένθετων οδοντοστοιχιών

Γναθοπροσωπική Προσθετική:
Είναι ο κλάδος της προσθετικής που περιλαμβάνει τη τοποθέτηση σε εμφυτεύματα: 

  • α) προσθετικών αποκαταστάσεων επί χειρουργικών ελλειμμάτων που προκύπτουν από την αφαίρεση κακοήθων όγκων.

Αισθητική προσθετική:
Είναι ο κλάδος της προσθετικής που περιλαμβάνει την τοποθέτηση: 

  • α) Ολοκεραμικών στεφανών
  • β)Όψεων (Veneers & Laminates)

Ακίνητη προσθετική:

  • Τι είναι οι οδοντικές στεφάνες;
    Η οδοντική στεφάνη είναι μια θήκη σε σχήμα δοντιού (κορώνα), η οποία εφαρμόζεται πάνω σε ένα τροχισμένο δόντι, το οποίο έχει καταστραφεί λόγω εκτεταμένης τερηδόνας και χρειάζεται να ενισχυθεί στις δυνάμεις της μάσησης, ή για να βελτιώσει αισθητικά την όψη ή το χρώμα του δοντιού. Ο ρόλος της στεφάνης είναι να προστατεύσει το δόντι από πιθανό τερηδονισμό ή κάταγμα και να βελτιώσει την αισθητική του εμφάνιση.
  • Ποια είναι τα υλικά που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή μιας στεφάνης;
    Η στεφάνη, κατασκευάζεται από διάφορα υλικά όπως κράματα μέταλλων, πορσελάνη, πορσελάνη επικολλημένη σε μέταλλο, κεραμικά υλικά κ.α..
  • Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται για την προπαρασκευή ενός δοντιού για να τοποθετηθεί σε αυτό στεφάνη;
    Δόντια που πρόκειται να αποκατασταθούν με στεφάνες δυνατό να χρειάζονται πριν από το τρόχισμα τους να απονευρωθούν, να σφραγιστούν ή να ανασυσταθούν, να ξανακτιστεί δηλαδή  το μεγαλύτερο μέρος της μύλης τους . Στη συνέχεια τροχίζονται (διαμορφώνονται), σε «κωνικό» σχήμα αφού προηγουμένως αναισθητοποιηθεί η περιοχή τοπικά. Μετά την ολοκλήρωση του τροχίσματος, το δόντι προστατεύεται με την τοποθέτηση προσωρινής στεφάνης. Στη συνέχεια, λαμβάνεται το αποτύπωμα του δοντιού το οποίο θα σταλεί στο εργαστήριο για να κατασκευασθεί η στεφάνη.
  • Ποιος είναι ο χρόνος ζωής μια στεφάνης ή μιας γέφυρας στο στόμα;
    Ο χρόνος ζωής μιας στεφάνης ή μιας γέφυρας στο στόμα εξαρτάται κατά βάση από τη στοματική υγιεινή και τις συνήθειες του ασθενή (βρουξισμός). Επιτυχημένη θεωρείται μια κατασκευή που παραμένει στο στόμα για τουλάχιστο  8 χρόνια.
  • Μπορεί μια στεφάνη να αποτύχει;
    Ναι!  Ένας από τους συνηθέστερους λόγους της αποτυχίας μιας στεφάνης, είναι ο τερηδονισμός του δοντιού πάνω στο οποίο είναι κολλημένη, σε τέτοιο σημείο (συνήθως στον αυχένα) και σε τέτοιο βαθμό, που να μην είναι πλέον δυνατή η στήριξη της. ¨Ένας άλλος λόγος είναι ο κακός σχεδιασμός και εφαρμογή της στεφάνης, ή ακόμη η εξάσκηση  παραλειτουργικών δυνάμεων στα δόντια, με κίνδυνο την αποτριβή ή την θραύση των υλικών της αποκατάστασης.
  • Τι είναι οι οδοντικές γέφυρες;
    Η γέφυρα είναι μια προσθετική εργασία, η οποία αντικαθιστά ένα ή περισσότερα ελλείποντα δόντια στο στόμα. Η γέφυρα στηρίζεται πάνω σε δύο ή περισσότερα δόντια στηρίγματα, τα οποία ενώνονται μεταξύ τους με τα γεφυρώματα. Για παράδειγμα στις περιπτώσεις όπου λείπει ένα δόντι, αναγκαστικά θα χρησιμοποιήσουμε ως στηρίγματα τα διπλανά από τον κενό χώρο δόντια. Δηλαδή, δύο στεφάνες εκατέρωθεν του κενού χώρου οι οποίες θα εξυπηρετήσουν τη στήριξη και ένα γεφύρωμα το οποίο αναπληρώνει τον κενό χώρο πάνω από την περιοχή του ελλείποντος δοντιού. Με άλλα λόγια για να αντικαταστήσουμε τον κενό χώρο από την έλλειψη ενός δοντιού, τοποθετούμε μια γέφυρα τριών τεμαχίων που αποτελείται από δύο στεφάνες και ένα γεφύρωμα.
  • Μπορεί μια γέφυρα να αποτύχει;
    Ναι!  Όπως και στις στεφάνες έτσι και στις γέφυρες ισχύουν οι ίδιες προϋποθέσεις
  • Πώς πρέπει να καθαρίζονται οι γέφυρες;
    Καλή στοματική υγιεινή σε καθημερινή βάση και μετά από κάθε γεύμα. Οι τροφές έχουν την τάση να παγιδεύονται μεταξύ των δοντιών και κάτω από τα γεφυρώματα. Σε περιπτώσεις όπου οι γέφυρες δεν σχεδιάζονται σωστά, ώστε να αυτοκαθαρίζεται η περιοχή, ο καθαρισμός γίνεται πιο δύσκολος, με αποτέλεσμα την συσσώρευση τροφών και την δημιουργία ουλίτιδας ή περιοδοντίτιδας. Υπάρχουν ειδικά βοηθήματα όπως βουρτσάκια, ειδικό νήμα κλπ, για τον επιμελή καθαρισμό κάτω από τις γέφυρες, τα οποία σας υποδεικνύει ο οδοντίατρος σας, μαζί με τις οδηγίες στοματικής υγιεινής.
  • Τι είναι οι ενδοδοντικοί άξονες;
    Ο άξονας είναι μια προσθετική εργασία, ο οποίος τοποθετείται μόνο σε ενδοδοντικά θεραπευμένα (απονευρωμένα) δόντια, που μας επιτρέπει να αναπληρώσουμε την χαμένη ουσία της μύλης του δοντιού, λόγω εκτεταμένης απώλειας οδοντικής ουσίας.
  • Ποια είναι η διαδικασία τοποθέτησης του άξονα;
    Οι άξονες στηρίζονται στον σωλήνα της ρίζας του δοντιού μέσα από τον οποίο διέρχεται το «νεύρο». Για τον λόγο αυτό πριν τοποθετηθεί ο άξονας, το δόντι πρέπει πρώτα να απονευρωθεί. Στην συνέχεια ο σωλήνας του δοντιού αποτυπώνεται και βάσει αυτού κατασκευάζεται στο εργαστήριο, ένας χυτός μεταλλικός άξονας. Στο εμπόριο κυκλοφορούν και  προκατασκευασμένοι άξονες. Ανεξάρτητα από την επιλογή του άξονα που θα χρησιμοποιηθεί,  συγκολλάται στο δόντι  με ειδική κονία.
  • Από τι υλικά κατασκευάζεται ο άξονας;
    Υπάρχουν δύο ειδών άξονες: οι προκατασκευασμένοι και οι χυτοί. Οι χυτοί κατασκευάζονται από ειδικά κράματα μετάλλων οδοντιατρικής χρήσης. Οι προκατασκευασμένοι είναι συνήθως κατασκευασμένοι από διάφορα μέταλλα, αλλά και από άλλα υλικά όπως τα ανθρακονήματα, υαλονήματα κ.α..

Κινητή προσθετική:

Τι είναι ολικές οδοντοστοιχίες;
Οι ολικές οδοντοστοιχίες, είναι κινητές προσθετικές εργασίες, που κατασκευάζονται για ασθενείς οι οποίοι έχουν χάσει όλα τους τα φυσικά δόντια, στη μια ή και στις δύο γνάθους, και τις χρησιμοποιούν σαν υποκατάστατο για μπορούν να μασούν τις τροφές, να αρθρώνουν λέξεις, αλλά και για αισθητικούς σκοπούς. Αποτελούνται από μια ακρυλική βάση (που προσομοιάζει με ούλα) και από τα ακρυλικά ή πορσελάνινα δόντια, τα οποία είναι τοποθετημένα πάνω σε αυτή τη βάση.
Η κατασκευή μιας ολικής οδοντοστοιχίας, είναι αποκλειστική ευθύνη του οδοντιάτρου και απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις που μόνο αυτός διαθέτει. Το εργαστηριακό μέρος της κατασκευής της οδοντοστοιχίας, διεκπεραιώνεται από τον οδοντοτεχνίτη, ο οποίος ακολουθεί πιστά τις οδηγίες που του δίνει ο οδοντίατρος. Οι οδοντοτεχνίτες δεν διαθέτουν την απαιτούμενη εκπαίδευση, κλινική εμπειρία, τις ιατρικές γνώσεις,  αλλά ούτε και το νόμιμο δικαίωμα, να φέρουν σε πέρας την κλινική διαδικασία της κατασκευής μιας ολικής οδοντοστοιχίας.

Πως αισθάνεται στο στόμα ο ασθενής τις ολικές οδοντοστοιχίες;
Οι καινούργιες οδοντοστοιχίες θα είναι άβολες στο στόμα για μερικές μέρες, ίσως και εβδομάδες, μέχρι που ο ασθενής να τις συνηθίσει. Μερικοί ασθενείς, ίσως να τις νοιώθουν χαλαρές έως ότου οι μύες του προσώπου και της γλώσσας μάθουν να τις συγκρατούν στην θέση τους. Τις περισσότερες φορές οι οδοντοστοιχίες τραυματίζουν τα ούλα προκαλώντας κάποιο μικρό ερεθισμό ή πόνο . Τότε ο ασθενής θα πρέπει να επισκεφθεί τον οδοντίατρο του, για να ρυθμίσει την εφαρμογή των οδοντοστοιχιών στους γύρω ιστούς και να ανακουφίσει το σημείο της πληγής ή του πόνου.

Πρέπει να αποφεύγονται κάποια φαγητά με τις ολικές οδοντοστοιχίες;
Οι περιορισμοί φαγητών για όσους φέρουν ολικές οδοντοστοιχίες είναι ελάχιστοι.
Για παράδειγμα, ας αποφεύγουν να δαγκώνουν φρούτα ή τροφές με τα δόντια, αλλά καλύτερα να  κόβουν την τροφή με μαχαίρι, σε μικρές λεπτές φέτες και μετά να γίνεται η μάσηση με μικρές αργές κινήσεις . Το ίδιο ισχύει και για όλα τα σκληρά φαγητά, όπως κουλούρια, παξιμάδια, κρούστες ψωμιών ή μεγάλα σάντουιτς. Η ικανότητα της μάσησης  σε ασθενείς με οδοντοστοιχίες,  περιορίζεται μόνο από την σταθερότητα των οδοντοστοιχιών. Αν υπάρχουν απορροφημένες φατνιακές αποφύσεις (οστό των γνάθων), οι οδοντοστοιχίες είναι παλιές και φθαρμένες, ή το στόμα είναι για κάποιους λόγους στεγνό (ξηροστομία), τότε μειώνεται η σταθερότητα και  συγκράτηση των οδοντοστοιχιών, με αποτέλεσμα την δυσκολία στη μάσηση των τροφών.

Είναι απαραίτητο να βάζω συγκολλητική ουσία (γόμα) όταν φορώ οδοντοστοιχίες;
Οι οδοντοστοιχίες που κατασκευάζονται σήμερα, είναι αναβαθμισμένες τόσο σε υλικά, όσο και σε τεχνικές κατασκευής, που επιτρέπουν την καλύτερη προσαρμογή τους με τους ιστούς του στόματος. Κατά συνέπεια οι οδοντοστοιχίες που είναι καλά προσαρμοσμένες, δεν απαιτούν την χρήση συγκολλητικών μέσων για να τις σταθεροποιήσουν. Παρόλα ταύτα θα ήταν καλό κατά την περίοδο προσαρμογής των οδοντοστοιχιών, να δοκιμάζεται η χρήση των συγκολλητικών μέσων. Ασθενείς οι οποίοι έχουν παλιές οδοντοστοιχίες που χρειάζονται ρύθμιση και δεν επισκέπτονται τον οδοντίατρο τους, συχνά καταφεύγουν στη χρήση συγκολλητικών μέσων. Η χαλαρή οδοντοστοιχία είναι ένδειξη ότι δεν είναι καλά προσαρμοσμένη στο στόμα. Όταν κάποιος φορέσει για πρώτη φορά ολικές οδοντοστοιχίες, θα προσέξει ότι μετακινούνται από την θέση τους όταν ο ασθενής ξεσπά σε γέλιο, χαμογελά ή βήχει, γεγονός το οποίο συμβαίνει λόγω της εισχώρησης αέρα κάτω από την βάση της οδοντοστοιχίας. Όσο περισσότερο φοράτε τις οδοντοστοιχίες σας, τόσο καλύτερα θα είσαστε σε θέση να ελέγχετε τις κινήσεις τους, στις περιπτώσεις αυτές.
Εάν όμως οι οδοντοστοιχίες σας, δεν συγκρατούνται στη θέση τους για οποιοδήποτε λόγο και δεν επιθυμείτε να τις συγκρατείτε στη θέση τους με συγκολλητική ουσία, ο οδοντίατρος σας δυνατό να σας συστήσει την τοποθέτηση εμφυτευμάτων. Τα εμφυτεύματα τοποθετούνται μέσα στο κόκαλο των γνάθων και σκοπός τους είναι να συγκρατούν στη θέση τους, τις κατά τα άλλα «προβληματικές» οδοντοστοιχίες με συνδέσμους.

Πόσο γρήγορα μπορώ να συνηθίσω τις οδοντοστοιχίες μου;
Το πρώτο που απαιτείται, είναι να συνηθίσει ο ασθενής στην ιδέα ότι από εδώ και πέρα θα φορά ολικές οδοντοστοιχίες. Τις πρώτες μέρες θα αισθάνεται άβολα, αλλά με την πάροδο του χρόνου θα προσαρμόζεται όλο και περισσότερο. Για να το πετύχει αυτό, θα πρέπει να μάθει να τις χρησιμοποιεί, με τον τρόπο που τον έχει καθοδηγήσει ο οδοντίατρος του. Τυχόν δυσκολίες ή μικροτραυματισμοί, δεν θα πρέπει να τον αποθαρρύνουν, αλλά να τον πεισμώσουν να πετύχει τον στόχο του. Επομένως θα πρέπει στα αρχικά στάδια να βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τον γιατρό του, ο οποίος είναι ο μόνος κατάλληλος που μπορεί να τον βοηθήσει να ξεπεράσει τα προβλήματα του. Το πόσο γρήγορα συνηθίζει κάποιος τις καινούριες, εξαρτάται από την προηγούμενη εμπειρία του ασθενούς με οδοντοστοιχίες, από την ηλικία του, από το πόσο απορροφημένα είναι τα ούλα του, καθώς και από την κατάσταση της γενικής του υγείας. 

Τι πρέπει να γνωρίζει ο ασθενής στον οποίο θα τοποθετηθούν για πρώτη φορά ολικές οδοντοστοιχίες στο στόμα;

Μπορεί να έχει:

  • Δυσκολίες στην ομιλία
  • Τραυματισμός από την οδοντοστοιχία
  • Δυσκολίες στη μάσηση

Θα πρέπει επίσης να γνωρίζει:

  • ότι θα καθαρίζει τις  οδοντοστοιχίες μετά από κάθε γεύμα
  • ότι θα πρέπει να τις αφαιρεί κάθε βράδυ προτού πάει για ύπνο

Τι είναι η άμεση οδοντοστοιχία;
Η άμεση οδοντοστοιχία είναι μία οδοντοστοιχία (μερική ή ολική), η οποία κατασκευάζεται πριν από την εξαγωγή των φυσικών δοντιών και τοποθετείται στο στόμα αμέσως μετά την εξαγωγή τους. Τα δόντια που συνήθως πρόκειται να εξαχθούν, είναι δόντια με μεγάλη κινητικότητα, ή  πολύ τερηδονισμένα δόντια που δεν μπορούν να διατηρηθούν πλέον στο στόμα. Το πλεονέκτημα της άμεσης οδοντοστοιχίας, είναι ότι οι ασθενείς δε μένουν χωρίς δόντια κατά το διάστημα κατασκευής της. Το μειονέκτημα είναι ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα χρειάζεται αναγόμωση (αναπροσαρμογή- γέμισμα της βάσης της οδοντοστοιχίας).

Τι είναι η επένθετη οδοντοστοιχία;
Η επένθετη οδοντοστοιχία, είναι στην ουσία μια συνηθισμένη οδοντοστοιχία, η οποία όμως στηρίζεται και συγκρατείται πάνω σε φυσικά δόντια ή σε εμφυτεύματα με την χρήση ειδικών συνδέσμων ακριβείας. Η επένθετη οδοντοστοιχία που στηρίζεται πάνω σε εμφυτεύματα, επιλέγεται τις περισσότερες φορές για σκοπούς συγκράτησης, αλλά και για οικονομικούς κυρίως λόγους, σε περιπτώσεις που ο ασθενής απορρίπτει την λύση της ολικής αποκατάστασης με γέφυρες επί εμφυτευμάτων. Η επένθετη οδοντοστοιχία μπορεί να  εφαρμοστεί  και στις δύο γνάθους.

Τι είναι η μερική οδοντοστοιχία;
Η μερική οδοντοστοιχία είναι μια κινητή προσθετική εργασία, που κατασκευάζεται σε ασθενείς οι οποίοι έχουν χάσει κάποια  από τα δόντια τους στη μια ή και στις δύο γνάθους. Αποτελείται από μια ακρυλική ή μεταλλική βάση, πάνω στην οποία είναι τοποθετημένα ακρυλικά ή πορσελάνινα δόντια και συγκρατείται στα εναπομείναντα δόντια του ασθενούς. Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις που για διάφορους λόγους δεν μπορεί να κατασκευαστεί ακίνητη προσθετική εργασία (γέφυρα), ή σαν εναλλακτική λύση αντί μιας ακίνητης προσθετικής εργασίας, για οικονομικούς κυρίως λόγους.

Προσθετική επί εμφυτευμάτων:
Τι είναι τα εμφύτευματα;

Τα εμφυτεύματα είναι τεχνητά υποκατάστατα της ρίζας του δοντιού τα οποία τοποθετούνται στην γνάθο μέσω μιας μικρής επέμβασης, και αποτελούν βάση για την στήριξη είτε μονήρων δοντιών, είτε γεφυρών, είτε οδοντοστοιχιών. Το σχήμα τους είναι συνήθως κυλινδρικό με σπείρωμα, μοιάζουν δηλαδή με βίδα. Είναι κατασκευασμένα από καθαρό τιτάνιο υψηλής ποιότητας ή κράμα τιτανίου με άλλα μέταλλα που αυξάνουν την αντοχή τους. Είναι απόλυτα βιοσυμβατά με τους ιστούς του οργανισμού.

Ποια τα πλεονεκτήματα των εμφυτευμάτων;
Τα εμφυτεύματα αποτελούν στην εποχή μας ίσως την καλύτερη επιλογή στην αποκατάσταση των ελλειπόντων δοντιών

  • Έχουν καλά αισθητικά αποτελέσματα
  • Μοιάζουν πολύ με τα φυσικά δόντια
  • Έχουν μεγάλη σταθερότητα και αντοχή
  • Διατηρούν την ακεραιότητα και το ύψος του φατνιακού οστού
  • Διατηρούν τη μασητική ικανότητα σε πολύ ψηλά επίπεδα
  • Επιδέχονται όλες τις προσθετικές εργασίες όπως είναι οι στεφάνες, γέφυρες, μερικές και ολικές οδοντοστοιχίες.

Ποια τα πλεονεκτήματα του εμφυτεύματος σε σχέση με τις κλασσικές μεθόδους αποκατάστασης των κενών χώρων ;
Σε περίπτωση απώλειας ενός δοντιού η αποκατάσταση του με την τοποθέτηση ενός εμφυτεύματος πλεονεκτεί στο ότι:

  • Δεν υπάρχει η ανάγκη τροχισμού των παρακειμένων δοντιών πάνω στα οποία θα στηριζόταν η γέφυρα. Ως στήριγμα, θα χρησιμοποιηθεί το εμφύτευμα.
  • Τα δόντια που χρησιμοποιούνται σαν στήριγμα σε μια γέφυρα, με την πάροδο του χρόνου παύουν να καλύπτονται από την τελευταία λόγω της επερχόμενης υφίζησης των ούλων, το δε φατνιακό οστό  που βρίσκεται κάτω από την γέφυρα απορροφάται, δημιουργώντας έτσι την ανάγκη αντικατάστασης της γέφυρας, λόγω της έκθεσης των τροχισμένων δοντιών σε μικροβιακούς παράγοντες και του αισθητικού προβλήματος που δημιουργείται. Το εμφύτευμα αποφεύγοντας τον τροχισμό των δοντιών και διατηρώντας την ακεραιότητα του φατνιακού οστού, αποφεύγει την ανάγκη αντικατάστασης της προσθετικής εργασίας, αποδίδοντας παράλληλα ένα αισθητικά καλύτερο αποτέλεσμα .  

Αισθητική προσθετική
Ολοκεραμικές στεφάνες

  • Τι είναι οι ολοκεραμικές στεφάνες;
    Οι ολοκεραμικές στεφάνες είναι θήκες (καπάκια ή κορώνες) σε σχήμα δοντιού οι οποίες εφαρμόζονται πάνω σε τροχισμένα δόντια τα οποία χρειάζονται να ενισχυθούν στις δυνάμεις της μάσησης λόγω εκτεταμένης τερηδόνας ή για να βελτιώσουν αισθητικά την όψη ή το χρώμα του δοντιού. Είναι κατασκευασμένες από κεραμικά υλικά και το πλεονέκτημα τους σε σχέση με τις μεταλλοκεραμικές στεφάνες είναι η βελτιωμένη απόδοση της αισθητικής τους εμφάνισης.

Όψεις  (Veneers και Laminates)

  • Τι είναι τα Βενίρ και τα Λάμινεϊτ;
    Οι όψεις (βενίρ και Λάμινεϊτ) όπως αλλιώς ονομάζονται  είναι λεπτά επιστρώματα υλικών αποκατάστασης «λεπτές φλούδες» που συγκολλούνται στην εξωτερική επιφάνεια των μπροστινών κυρίως δοντιών με σκοπό να βελτιώσουν την αισθητική ή να προστατεύσουν την καταστραμμένη επιφάνεια του δοντιού που δεν έχουν ανάγκη μεγάλης υποστήριξης της αντοχής τους. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η εξωτερική επιφάνεια των δοντιών πρέπει να τροχιστεί πριν την κατασκευή της όψης έτσι ώστε αυτή να μπορεί να έχει το σωστό σχήμα. Η κατασκευή αυτή γενικά απαιτεί πολύ μικρή αφαίρεση οδοντικών ιστών. Τα δύο κύρια υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των βενίρ είναι οι ρητίνες και η πορσελάνη.
  • Ποιο το όφελος των Βενίρ και των Λάμινεϊτ;
    Έχουν την δυνατότητα  να διορθώνουν:
    • την θέση των δοντιών
    • τον συνωστισμό και τα διαστήματα μεταξύ των δοντιών
    • Τις ανωμαλίες στην επιφάνεια των δοντιών
    • Τις δυσχρωμίες των δοντιών
    • Την γραμμή των ούλων

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΤΕΡΗΔΟΝΑ;
Η τερηδόνα είναι η πάθηση των δοντιών που προκαλείται από τα μικρόβια που έχουμε στο στόμα μας και τους υδατάνθρακες (σάκχαρα) που παίρνουμε με τις τροφές. Τα μικρόβια όταν δεν απομακρυνθούν με το βούρτσισμα δημιουργούν ένα λευκό επίχρισμα που προσκολλάται στα δόντια, την οδοντική μικροβιακή πλάκα (ΟΜΠ).  Η ΟΜΠ διασπά  τους υδατάνθρακες παράγοντας οξέα. Τα οξέα  αυτά διαβρώνουν τους σκληρούς οδοντικούς ιστούς και δημιουργούν την τερηδόνα. Εάν η τερηδόνα  δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, πιθανόν να οδηγήσει σε έντονο πόνο, σε φλεγμονή, απόστημα ή ακόμα και σε απώλεια του δοντιού.
Η βλάβη που προκαλεί η τερηδόνα,  μπορεί να αποκατασταθεί, με την αφαίρεση της τερηδονισμένης οδοντικής ουσίας (χαλασμένου τμήματος του δοντιού) και την αντικατάσταση της με  σφράγισμα ( σύνθετη ρητίνη, αμάλγαμα).

ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΕΜΠΟΔΙΣΩ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΕΡΗΔΟΝΑΣ;
Ναι! Η καθημερινή στοματική υγιεινή, δηλαδή το σωστό βούρτσισμα των δοντιών, ο καθαρισμός με οδοντικό νήμα ή μεσοδόντια βουρτσάκια, η χρήση φθορίου και οι τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο,  συντελούν στην  πρόληψη της τερηδόνας.
Με το βούρτσισμα επιτυγχάνουμε την απομάκρυνση των υπολειμμάτων των τροφών, και της ΟΜΠ από τα δόντια και άρα τη δράση των οξέων που προκαλούνται από αυτά. Ακόμα με τη χρήση του φθορίου (οδοντόκρεμες, στοματικά διαλύματα, τοπικές φθοριώσεις στο οδοντιατρείο), ενδυναμώνουμε την αδαμαντίνη (σμάλτο), των δοντιών (δημιουργία φθοριοαπατίτη), καθιστώντας τη δυσδιάλυτη στα πιο πάνω αναφερόμενα οξέα. Μεγάλη σημασία, έχει η συχνότητα κατανάλωσης ζάχαρης, αλλά και το είδος της ζάχαρης που καταναλώνουμε.  Οι κολλώδεις τροφές, όπως καραμέλες και σοκολάτες, δημιουργούν μεγαλύτερο πρόβλημα γιατί παραμένουν στα δόντια περισσότερο χρονικό διάστημα μέχρι να απομακρυνθούν με το σάλιο.
Τα γεύματα δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 5-6 (πρωινό, μεσημεριανό, δείπνο και 2 μεσογεύματα) κάθε μέρα και η καλύτερη ώρα για γλυκό είναι αμέσως μετά από ένα κύριο γεύμα και όχι ως ενδιάμεσο γεύμα.

ΠΟΣΟ ΣΥΧΝΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΠΤΟΜΑΙ ΤΟΝ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟ;
Οι επισκέψεις στον οδοντίατρο πρέπει να γίνονται ανά εξάμηνο ώστε να ελέγχονται και να προλαμβάνεται η εξέλιξη παθολογικών καταστάσεων τόσο στα δόντια όσο και στους περιοδοντικούς ιστούς (ούλα και οστούν) και όλη τη στοματική κοιλότητα.  Μην ξεχνάτε!  Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία! Κατά την εξαμηνιαία αυτή επίσκεψη, γίνεται καθαρισμός των δοντιών, κλινικός και αν χρειάζεται ακτινογραφικός έλεγχος για εντοπισμό τερηδονισμένων δοντιών, εντοπισμός βαθιών οπών και σχισμών που αφορούν την ανατομία των δοντιών και οι οποίες κατακρατούν τροφές που δυνατόν να οδηγήσουν σε τερηδόνα. Πολλές φορές όπου κρίνεται αναγκαίο (κυρίως σε παιδιά), γίνονται  προληπτικές καλύψεις οπών και σχισμών (sealants), ώστε να αποφευχθεί ο τερηδονισμός των δοντιών. Ακόμα, είναι δυνατόν να εντοπιστούν έγκαιρα και άλλες παθολογικές καταστάσεις,  που πιθανόν να οφείλονται σε άλλες ασθένειες, που έχουν την αρχική τους εμφάνιση στο στόμα.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΩΣΤΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΒΟΥΡΤΣΙΣΜΑΤΟΣ;
Η οδοντόβουρτσα τοποθετείται με κλίση 45ο σε σχέση με το δόντι και κατεύθυνση προς τα ούλα και με μικρές κυκλικές κινήσεις (σαν δονήσεις) βουρτσίζονται όλες οι επιφάνειες (παρειακές προς το μάγουλο και χείλη, γλωσσικές προς τη γλώσσα και υπερώα).  Οι μασητικές επιφάνειες βουρτσίζονται με μπρος – πίσω κινήσεις.  Το βούρτσισμα πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον 2 λεπτά.

Η ΤΕΡΗΔΟΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΗ;
Όχι, η τερηδόνα δεν κληρονομείται. Η κληρονομικότητα συμμετέχει μόνο στο σχήμα και δομή των δοντιών και των ούλων.

Η ΤΕΡΗΔΟΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ;
Ναι, σε κάποιο βαθμό.  Τα τερηδονογόνα μικρόβια δεν υπάρχουν στην στοματική κοιλότητα των νεογέννητων.  Η μετάδοσή τους γίνεται συνήθως από τη μητέρα, αλλά και από άλλα μέλη του στενού περιβάλλοντος (φροντίστρια, αδέλφια, πατέρας) όταν χρησιμοποιούνται κοινά οικιακά σκεύη καθώς με τα φιλιά στα χείλη.  Όσο νωρίτερα εγκατασταθούν τα μικρόβια αυτά στο στόμα του παιδιού τόσο αυξάνεται ο τερηδονικός κίνδυνος.

ΑΝ ΤΑ ΔΟΝΤΙΑ ΜΟΥ ΕΧΟΥΝ ΤΕΡΗΔΟΝΑ ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΤΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΩ;
Μόνο ο οδοντίατρος μπορεί να αποκαταστήσει τα δόντια που έχουν τερηδόνα.
Υπάρχουν δυο κατηγορίες αποκαταστάσεων:

  • Άμεσες αποκαταστάσεις
    Είναι οι αποκαταστάσεις που ολοκληρώνονται σε ένα μόνο ραντεβού στο οδοντιατρείο. Συμπεριλαμβάνονται τα σφραγίσματα με αμάλγαμα και  τα σφραγίσματα με σύνθετη ρητίνη.
  • Έμμεσες αποκαταστάσεις
    Είναι οι αποκαταστάσεις που χρειάζονται δυο ή περισσότερα ραντεβού στο οδοντιατρείο. Συμπεριλαμβάνονται τα ένθετα, τα επένθετα, οι όψεις πορσελάνης, οι στεφάνες που κατασκευάζονται από κράματα χρυσού, βασικών μέταλλων και τα κεραμικά υλικά.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΕΡΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;
Εξαιτίας των πολλών επιλογών που υπάρχουν, θα πρέπει προτού πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε αποκατάσταση στο στόμα σας, να  ενημερωθείτε  και να συζητήσετε με τον οδοντίατρο σας, τις εναλλακτικές λύσεις για την περίπτωση σας.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΦΡΑΓΙΣΜΑ;
Σφράγισμα ή έμφραξη σε ένα δόντι, είναι η διαδικασία προετοιμασίας του δοντιού από τον οδοντίατρο, κατά την οποία αφαιρείται με ειδικά εργαλεία η τερηδόνα από το δόντι και τοποθετείται ένα  υλικό αποκατάστασης (αμάλγαμα ή σύνθετη ρητίνη), προκειμένου το δόντι να αποκτήσει το αρχικό του σχήμα και να συνεχίσει να εξυπηρετεί το σκοπό του στο στόμα μας. 

ΤΟ  ΣΦΡΑΓΙΣΜΑ ΕΙΝΑΙ  ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΠΟΝΟ;
Όχι! Τις περισσότερες φορές ο οδοντίατρος  προβαίνει σε τοπική αναισθησία της περιοχής, ώστε κατά τη διαδικασία του σφραγίσματος να μην υπάρχει καθόλου πόνος.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΜΑΛΓΑΜΑ;
Το αμάλγαμα είναι ένα κράμα που αποτελείται κυρίως από ασήμι και υδράργυρο αλλά και από χαλκό και ψευδάργυρο σε χαμηλότερη αναλογία. Είναι γνωστό ως «ασημένιο ή μαύρο σφράγισμα». Είναι το πιο δοκιμασμένο υλικό αποκατάστασης μέχρι σήμερα στην οδοντιατρική, γιατί χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΝΘΕΤΗ ΡΗΤΙΝΗ;
Είναι ένα μίγμα ακρυλικής ρητίνης και λεπτόκοκκων υαλοειδών σωματιδίων που μας δίνουν μια αποκατάσταση στο χρώμα του δοντιού. Είναι γνωστό ως «λευκό σφράγισμα».

ΠΟΥ ΠΛΕΟΝΕΚΤΕΙ ΤΟ ΑΜΑΛΓΑΜΑ;
Το αμάλγαμα είναι ένα εύχρηστο και ανθεκτικό υλικό. Είναι σχετικά πιο οικονομικό σε σχέση με αλλά υλικά.
Επιλέγεται κυρίως για σφραγίσματα στα πίσω δόντια, όπου τα φορτία από τη μάσηση είναι μεγαλύτερα  και μπορεί να αντέξει σε μεγαλύτερες πιέσεις. Έχει μεγάλη αντίσταση στη φθορά. Είναι γενικά καλά ανεκτό από τους ασθενείς.

ΠΟΥ ΜΕΙΟΝΕΚΤΕΙ ΤΟ ΑΜΑΛΓΑΜΑ;
Κατά την προετοιμασία του δοντιού ο οδοντίατρος χρειάζεται να αφαιρέσει μεγαλύτερη ποσότητα οδοντικής ουσίας, συγκριτικά με άλλους τύπους αποκαταστάσεων.
Επίσης το ασημένιο χρώμα του υλικού δεν ικανοποιεί όπως άλλα υλικά που έχουν το ίδιο χρώμα με το δόντι.

ΠΟΥ ΠΛΕΟΝΕΚΤΕΙ Η ΣΥΝΘΕΤΗ ΡΗΤΙΝΗ;
Για να γίνει ένα σφράγισμα από σύνθετη ρητίνη, ο οδοντίατρος χρειάζεται να αφαιρέσει μικρότερη ποσότητα οδοντικής ουσίας κατά το στάδιο προετοιμασίας του δοντιού, επειδή η ρητίνη μπορεί να συγκολληθεί και να συγκρατηθεί καλύτερα πάνω στα δόντια σε σχέση με το αμάλγαμα.
Επίσης η  αποκατάσταση έχει το χρώμα των δοντιών, όποτε μπορούμε να έχουμε σφραγίσματα με άριστα αισθητικά αποτελέσματα.

ΠΟΥ ΜΕΙΟΝΕΚΤΕΙ Η ΣΥΝΘΕΤΗ ΡΗΤΙΝΗ;
Σε δόντια που δέχονται μεγαλύτερες πιέσεις κατά τη μάσηση, όπως είναι τα πίσω δόντια, τα σφραγίσματα από σύνθετη ρητίνη, εμφανίζουν μικρότερη αντίσταση στη φθορά, συγκριτικά με το αμάλγαμα.
Ο χρόνος που χρειάζεται για να γίνει ένα σφράγισμα από σύνθετη ρητίνη, είναι συγκριτικά μεγαλύτερος, από τον αντίστοιχο χρόνο για ένα σφράγισμα από αμάλγαμα.
Επίσης με την πάροδο του χρόνου, οι εμφράξεις από σύνθετη ρητίνη μπορεί να εμφανίσουν  κηλίδες ή δυσχρωμίες.

ΤΟ ΣΦΡΑΓΙΣΜΑ ΑΠΟ ΑΜΑΛΓΑΜΑ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΜΟΥ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΟΥ ΥΔΡΑΡΓΥΡΟΥ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΕΙ;
Δεν υπάρχουν επιστημονικές μελέτες, που να δείχνουν τεκμηριωμένα, ότι το οδοντιατρικό αμάλγαμα είναι βλαβερό για τον ανθρώπινο οργανισμό. Παρόλο που περιέχει υδράργυρο, ο οποίος μεμονωμένα θεωρείται τοξικό υλικό, ο υδράργυρος στο αμάλγαμα ενώνεται χημικά με άλλα μέταλλα και έτσι το τελικό κράμα, είναι σταθερό και ασφαλές,  τόσο για τις αποκαταστάσεις των δοντιών, όσο και για τον ίδιο τον οργανισμό .

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΡΥΓΜΟΣ ΤΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ;
Βρυγμός, σημαίνει σφίξιμο ή τρίξιμο των δοντιών  που μπορεί να συμβαίνει κατά τη διάρκεια της μέρας ή και της νύχτας. Εξαιτίας της παραλειτουργικής αυτής κίνησης, τα δόντια μας έρχονται σε επαφή μεταξύ τους περισσότερο χρόνο από το φυσιολογικό και με πολύ μεγαλύτερη ένταση. Δηλαδή των  1-2 ωρών  την ημέρα που απαιτείται για τη λειτουργία της μάσησης. Αποτέλεσμα τούτου είναι η αποτριβή, η μείωση δηλαδή του ύψους των δοντιών. Εκτός από την αποτριβή που συχνά αφορά πολλά ή όλα τα δόντια του στόματος, τα αποτελέσματα του βρυγμού μπορεί να εκδηλώνονται με πονοκέφαλο, πόνο κατά τη μάσηση, κούραση των μυών του προσώπου, δυσκολία στη διάνοιξη του στόματος, πόνο και θόρυβο στις κροταφογναθικές διαρθρώσεις.
Δυστυχώς, η παραλειτουργία του βρυγμού γίνεται υποσυνείδητα, γι’ αυτό και συχνά οι ασθενείς με βρυγμό, δεν γνωρίζουν τα σχετικά με το πρόβλημα και δεν μπορούν να ελέγξουν το σφίξιμο ή το τρίξιμο των δοντιών τους.
Δεν ξέρουμε επακριβώς τα αίτια του, άλλα από την επιστημονική έρευνα προκύπτει ότι το στρες επιβαρύνει το βρυγμό.
Η διάγνωση του βρυγμού γίνεται από τον οδοντίατρο,  ο οποίος θεραπευτικά θα επέμβει για τον έλεγχο των υπέρμετρων δυνάμεων  που ασκούνται στο στόμα, με την κατασκευή ενός νάρθηκα.
Ο νάρθηκας, είναι μια εξατομικευμένη συσκευή  από σκληρό ή μαλακό ακρυλικό υλικό, που χρησιμοποιείται από τον ασθενή σε μια από τις δύο γνάθους, έτσι ώστε να παρεμβάλλεται μεταξύ των δοντιών και να μην επιτρέπει στα δόντια να τρίβονται μεταξύ τους.
Παράλληλα, ο οδοντίατρος ρυθμίζει το νάρθηκα έτσι, ώστε οι μύες του προσώπου που υπερλειτουργούν εξαιτίας του βρυγμού, να χαλαρώσουν και τα επώδυνα συμπτώματα να υποχωρήσουν.
Μετά τη χρήση του νάρθηκα από τον ασθενή, ο οδοντίατρος μπορεί να αποκαταστήσει τη φθορά των δοντιών που προκλήθηκε από το βρυγμό και το στοματογναθικό σύστημα να επιστρέψει στην αρχική ομαλή κατάσταση.

Τι είναι η Στοματογναθοπροσωπική χειρουργική και ποιό είναι το φάσμα της;
Είναι Οδοντιατρική και Ιατρική ειδικότητα που ασχολείται με την διάγνωση και την
αντιμετώπιση των παθολογικών καταστάσεων που αφορούν τη στοματική κοιλότητα, τις γνάθους και το πρόσωπο, καθώς και τυχόν επεκτάσεις τους στην κεφαλή και στον τράχηλο (λαιμό).
Το φάσμα της ειδικότητας της Στοματογναθοπροσωπικής χειρουργικής είναι πολύ ευρύ και περιλαμβάνει: Την οδοντοφατνιακή χειρουργική, την αντιμετώπιση τραχηλοπροσωπικών λοιμώξεων, την τραυματιολογία προσώπου-τραχήλου, την παθολογία και χερουργική της Κροταφογναθικής διάρθρωσης, την ορθογναθική χειρουργική και τη χειρουργική δυσπλασιών προσώπου, την επανορθωτική και αισθητική χειρουργική προσώπου, τη θεραπεία νοσημάτων ιγμορείου άντρου και σιελογόνων αδένων, τη διάγνωση και θεραπεία προσωπαλγιών και την Ογκολογία της Στοματογναθοπροσωπικής περιοχής.

Η εξέταση από Στοματογναθοπροσωπoχειρουργό πρέπει να γίνει μετά από παραπομπή;
Όχι απαραίτητα. Όμως αρκετά συχνά ο οδοντίατρος ή κάποιος ιατρός μπορούν να παραπέμψουν τον ασθενή τους για εξειδικευμένη εξέταση και θεραπεία.

Ο ασθενής πρέπει να είναι νηστικός πριν από μια Στοματογναθοπροσωπο-χειρουργική επέμβαση;
Αυτό θα καθοριστεί από το είδος της αναισθησίας που θα πάρει ο ασθενής. Στις περιπτώσεις χειρουργείου με γενική αναισθησία, ο ασθενής πρέπει να είναι νηστικός και διψασμένος από το προηγούμενο βράδυ. Στις περιπτώσεις τοπικής αναισθησίας ο ασθενής πρέπει να έχει προγευματίσει ή γευματίσει ελαφρά, εκτός και εάν του έχει δοθεί αντίθετη οδηγία.

Τι περιλαμβάνει η οδοντοφατνιακή χειρουργική;
Στην Οδοντοφατνιακή χειρουργική ανήκουν πολλές επεμβάσεις που διενεργούνται στη στοματική κοιλότητα, κατά κανόνα με τοπική αναισθησία, όπως χειρουργική αφαίρεση δοντιών ή ριζών, φρονιμητών, αφαίρεση κύστεων, τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων κ.α.. Οι επεμβάσεις αυτες είναι ανώδυνες εφόσον η περιοχή αναισθητοποιήται πλήρως με τοπικό αναισθητικό. Η διάρκειά τους ποικίλει αλλά οι περισσότερες διαρκούν από 30-90 λεπτά. Μετά το πέρας της επέμβασης ο ασθενής μπορεί να αποχωρήσει μόνος του, εφόσον αισθάνεται καλά.

Ποιες είναι οι συνήθεις μετεγχειρητικές οδηγίες προς τον ασθενή μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση στο στόμα;
Οι μετεγχειρητικές οδηγίες περιλαμβάνουν την λήψη μαλακής τροφής για περίπου μία εβδομάδα, καθώς επίσης και την εφαρμογή κρύων επιθεμάτων στο αντίστοιχο δέρμα του προσώπου και την αποφυγή οποιασδήποτε ζεστής τροφής ή ροφήματος για δύο ημέρες. Η χορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή συνήθως περιλαμβάνει αντιβίωση, παυσίπονα, αντιφλεγμονώδη και αντισηπτικό στοματικό διάλυμμα.

Ποια συμπτώματα πρέπει να αναμένει ο ασθενής μετά από μια συνηθισμένη επέμβαση στο στόμα;
Ο ασθενής πρέπει να περιμένει το μετεγχειρητικό οίδημα (πρήξιμο) διάρκειας περίπου πέντε ημερών, κάποιο πόνο (που θα αντιμετωπίσει με τα παυσίπονα) και λίγο αίμα από την πληγή.

Πόσο διαρκεί συνήθως το μετεγχειρητικό μούδιασμα μετά από μια επέμβαση στο στόμα;
Η δράση του τοπικού αναισθητικού μπορεί να κρατήσει από πολύ λίγο μέχρι και 6-8 ώρες μετά την εφαρμογή του. Εάν ο ασθενής αισθάνεται το χείλος ή/και τη γλώσσα του μουδιασμένα, για περισσότερη ώρα από αυτήν που αναφέρεται, τότε θα πρέπει να ενημερώσει το γιατρό του.

Τι είναι οι τραχηλοπροσωπικές λοιμώξεις;
Είναι επικίνδυνες λοιμώξεις διαφόρων ανατομικών χώρων του τραχήλου και του προσώπου (παραφαρυγγικό απόστημα, απόστημα πτερυγογναθιαίου χώρου, απόστημα παρειάς, απόστημα άνω χείλους κ.α.), που πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα και αποτελεσματικά, συνήθως με συνδυασμό χειρουργικής θεραπείας (διάνοιξη-παροχέτευση) και αντιβιοτικής αγωγής. Στις περιπτώσεις που οι τραχηλοπροσωπικές λοιμώξεις είναι οδοντικής αιτιολογίας, ο οδοντίατρος κατέχει σημαντικό ρόλο τόσο στην άμεση διάγνωση όσο και στην αιτιολογική θεραπεία του προβλήματος.

Τι περιλαμβάνει η τραυματολογία του προσώπου-τραχήλου;
H τραυματολογία του προσώπου – τραχήλου περιλαμβάνει όλα τα τραύματα και τις κακώσεις των μαλακών ιστών της περιοχής του προσώπου και του τραχήλου, καθώς και τα κατάγματα των οστών του προσώπου – άνω και κάτω γνάθου, ρινικών, ζυγωματικών οστών και μετωπιαίου οστού. Η συχνότητα του τραύματος στις γνάθους και το πρόσωπο ξεπερνά διεθνώς το 10% των εισαγωγών στα νοσοκομεία.

Πως συνήθως εκδηλώνονται τα προβλήματα της Κροταφογναθικής διάρθρωσης (ΚΓΔ);
Η ΚΓΔ είναι η άρθρωση της κάτω γνάθου με το κρανίο και ψηλαφάται μπροστά από τον έξω ακουστικό πόρο. Τα κύρια συμπτώματα που περιγράφονται εδώ είναι το αίσθημα κούρασης και πόνου στους μασητήριους μυς και στην περιοχή του αυτιού, πονοκέφαλος, πόνος στον αυχένα, περιορισμός του ανοίγματος και θόρυβοι κατά το άνοιγμα και κλείσιμο του στόματος. Ο Στοματογναθο-προσωποχειρουργός  διαγιγνώσκει τα προβλήματα της ΚΓΔ και σε συνεργασία με το θεράποντα οδοντίατρο προχωρούν  στη συντηρητική θεραπεία τους. Η χειρουργική αντιμετώπιση της παθολογίας της ΚΓΔ εφαρμόζεται σπάνια.

Τι ειναι η Ορθογναθική χειρουργική και η χειρουργική δυσπλασιών προσώπου;
Κάποιες ορθοδοντικές ανωμαλίες δεν αφορούν μόνο τη σχέση των δοντιών μεταξύ τους αλλά και τη σχέση των γνάθων μεταξύ τους, όπως προγναθισμός ή οπισθογναθισμός της άνω ή κάτω γνάθου. Αυτές τις περιπτώσεις αναλαμβάνει να θεραπεύσει η ορθογναθική χειρουργική, μέσω  χειρουργικών επεμβάσεων στα οστά του προσώπου (οστεοτομίες), με σκοπό την μετακίνηση και ακινητοποίησή τους σε μια νέα πιο αρμονική θέση. Επίσης, μέσω οστεοτομιών ή και χρήσης γναθοπροσωπικών μοσχευμάτων, επιτελείται και η θεραπεία πολλών δυσπλασιών προσώπου, αποτέλεσμα διαφόρων γενετικών συνδρόμων. Η ορθογναθική χειρουργική συνδυάζεται με προεγχειρητική και μετεγχειρητική ορθοδοντική θεραπεία.

Ποιος είναι ο στόχος της επανορθωτικής και αισθητικής χειρουργικής του προσώπου;
Η επανορθωτική χειρουργική περιλαμβάνει όλες τις επεμβάσεις που αποσκοπούν στην αποκατάσταση ελλειμμάτων, είτε μαλακών ιστών είτε οστών του προσώπου, που δημιουργούνται συνήθως μετά από εκτομές κακοηθών όγκων ή μετά από τραύμα. Η αισθητική χειρουργική του προσώπου περιλαμβάνει όλες τις επεμβάσεις που γίνονται για την βελτίωση της αισθητικής του προσώπου (π.χ. ρινοπλαστική, ωτοπλαστική).

Ποιές είναι και ποιά η θεραπεία των παθήσεων των σιελογόνων αδένων (παρωτίδας, υπογνάθιου, υπογλώσσιου και ελασσόνων σιαλογόνων);
Οι παθήσεις αυτές είναι η σιελαδενίτιδα, η σιελολιθίαση, η βλεννοκήλη/βατράχιο, οι καλοήθεις και κακοήθεις όγκοι. Η θεραπεία της σιελαδενίτιδας είναι συνήθως συντηρητική, των δε υπόλοιπων παθήσεων, χειρουργική.

Τι είναι οι προσωπαλγία;
Η προσωπαλγία είναι σύμπτωμα ποικίλης αιτιολογίας και θεραπευτικής προσέγγισης (προσωπαλγία = πόνος στο πρόσωπο). Διάφορες καταστάσεις μπορούν να εκδηλωθούν με προσωπαλγία (π.χ. λοίμωξη οδοντογενής και μη, μυαλγία ΚΓΔ, ιγμορείτιδα, νευραλγία τριδύμου ή άλλων αισθητικών νεύρων της περιοχής).

Τι είναι η νευραλγία τριδύμου;
Η νευραλγία τριδύμου είναι μια νοσολογική οντότητα που χαρακτηρίζεται απο στιγμιαίες ή επαναλαμβανόμενες κρίσεις πόνου σε ένα ή περισσότερα τριτημόρια μιας πλευράς του προσώπου, που αντιστοιχούν στους τρείς κλάδους του τριδύμου νεύρου. Οι κρίσεις συνήθως προκαλούνται μετά από εφαρμογή ερεθίσματος στο δέρμα του προσώπου. Η νευραλγία τριδύμου έχει πολύ χαρακτηριστική κλινική εικόνα και δεν πρέπει να συγχέεται με άλλων ειδών προσωπαλγία. Η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι συντηρητική, και πολύ σπάνια, χειρουργική.

Με τι ασχολείται η Ογκολογία της Στοματογναθοπροσωπικής περιοχής;
Η Ογκολογία της Στοματογναθοπροσωπικής περιοχής ασχολείται με οποιονδήποτε καλοήθη ή κακοήθη όγκο μπορεί να αναπτυχθεί στη στοματική κοιλότητα, στα οστά των γνάθων και του προσώπου, στους μαλακούς ιστούς του προσώπου και τραχήλου (δέρμα, μυς, νεύρα, αγγεία, λεμφαδένες), καθώς επίσης και στους σιελογόνους αδένες. Περιλαμβάνει τη διάγνωση (μέσω κλινικής εξέτασης, βιοψίας, απεικονιστικών και εργαστηριακών μεθόδων), τη θεραπεία (με χειρουργική εκτομή ή και με τραχηλικό λεμφαδενικό καθαρισμό αν χρειάζεται, ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία σε συνεργασία με ογκολόγους) και τη στενή μετεγχειρητική παρακολούθηση.

Ποιος είναι ο συχνότερος τύπος κακοήθειας στη στοματική κοιλότητα;
Ο συχνότερος τύπος κακοήθειας στη στοματική κοιλότητα είναι ο καρκίνος του στοματικού βλεννογόνου. Το είδος που απαντάται συχνότερα (90%) είναι το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.

Πώς συνήθως εκδηλώνεται ο καρκίνος του στόματος;
Οι δύο κύριες μορφές εκδήλωσης του καρκίνου του στοματικού βλεννογόνου είναι η ενδοφυτική και η εξωφυτική μορφή. Η πρώτη, που είναι και η πιο συχνή, εμφανίζεται σαν ένα ανώδυνο έλκος (πληγή) που δεν κλείνει με την πάροδο του χρόνου, αντίθετα μεγαλώνει δημιουργώντας προβλήματα στη μάσηση, την ομιλία ή την κατάποση. Η δεύτερη, σαν ενα ογκίδιο με ευρεία βάση και ανώμαλη επιφάνεια που μεγαλώνει.

Τι είναι οι προκαρκινικές βλάβες του στόματος;
Οι προκαρκινικές βλάβες είναι αλλοιώσεις του στοματικού βλεννογόνου, οι οποίες ενώ δεν είναι κακοήθεις, σε ένα ποσοστό περίπου 0,5 – 20% (ανάλογα με το είδος τους) μπορούν υπό ορισμένες συνθήκες, σε μελλοντικό στάδιο, να εξαλλαγούν σε κακοήθεια. Γι αυτό πρέπει να διαγνώσκονται και να θεραπεύονται ή να παρακολουθούνται. Οι συχνότερες είναι η λευκοπλακία (εμφανίζεται σαν λευκή πλάκα που δεν αποσπάται), η διαβρωτική μορφή του ομαλού λειχήνα και η ερυθροπλακία του Queyrat (η πιο επικίνδυνη – εμφανίζεται σαν ερυθρωπή πλάκα που ματώνει εύκολα).

Πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του στόματος;
Η πρώιμη διάγνωση του στοματικού καρκίνου σε αρχικά στάδια είναι καθοριστική για την επιβίωση του ασθενούς. Ο καρκίνος της στοματικής κοιλότητας σε αρχικά στάδια μπορεί να εξαιρεθεί εύκολα και ριζικά και η πενταετής επιβίωση των ασθενών είναι άνω του 90%. Αντίθετα σε προχωρημένα στάδια, με μεταστάσεις στους λεμφαδένες, η πενταετής επιβίωση κυμαίνεται σε 10-15% των ασθενών.

Ποιός είναι ο ρόλος του γενικού οδοντίατρου στον καρκίνο του στόματος;
Ο οδοντίατρος παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη και την πρώιμη διάγνωση του στοματικού καρκίνου, καθότι εκείνος είναι που έρχεται συνήθως σε επαφή με τη στοματική κοιλότητα του ασθενούς. Ο οδοντίατρος είναι επίσης εκείνος που θα καθοδηγήσει τον ασθενή του για μια σωστή διάγνωση και αντιμετώπιση από τον στοματογναθοπροσωποχειρουργό και θα τον παρακολουθεί και θα τον φροντίζει πριν και μετά τη θεραπεία.

Ποια είναι συνήθως η θεραπεία του στοματικού καρκίνου;
Η θεραπεία του στοματικού καρκίνου είναι κυρίως η χειρουργική αφαίρεση της βλάβης επί υγιών ορίων που συνοδεύεται συνήθως από αφαίρεση των τραχηλικών λεμφαδένων. Ανάλογα με την περίπτωση εφαρμόζεται ή όχι ακτινοθεραπεία ή και χημειοθεραπεία, σε συνεργασία με ογκολόγους.

Ποιοι παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα για τον καρκίνο στόματος;
Ο χρόνιος μηχανικός τραυματισμός απο οξύαιχμα δόντια ή κακότεχνες προσθετικές εργασίες, η ηλιακή ακτινοβολία (για την περίπτωση των χειλέων), καθώς και το κάπνισμα και το αλκοόλ και κυρίως ο συνδυασμός τους.

Άφθες

Τι είναι οι  άφθες και που οφείλονται;
Άφθες ή υποτροπιάζοντα αφθώδη έλκη ή  υποτροπιάζουσα αφθώδης στοματίτιδα είναι επώδυνα μονήρη ή πολλαπλά έλκη (πληγές)  που εμφανίζονται στο στόμα, έχουν υποτροπιάζοντα χαρακτήρα και είναι άγνωστης αιτιολογίας. Η επικρατέστερη αιτιολογία της νόσου είναι ότι πρόκειται για μια τοπική ανοσολογική δυσλειτουργία  και ο αιτιολογικός παράγοντας είναι κάποιο αντιγόνο (ενδογενές ή εξωγενές) ή κάποιο άλλο αίτιο. 

Υπάρχουν παράγοντες που προδιαθέτουν την εμφάνιση άφθων;
Οι παράγοντες που προδιαθέτουν την πρόκληση επεισοδίων υποτροπιάζουσας αφθώδους  στοματίτιδας διακρίνονται σε:

  • Τοπικούς: Τραύμα, τροφές και χημικές ουσίες, μικροβιακοί παράγοντες.
  • Συστηματικούς: Αιματολογικά νοσήματα, νοσήματα του γαστρεντερικού, διάφορα σύνδρομα, ανοσοκαταστολή, κληρονομικότητα, ορμονικές διαταραχές , ψυχοσωματική καταπόνηση , παρενέργειες φαρμάκων .

Δεν υπάρχουν ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις και η διάγνωση βασίζεται στη κλινική εικόνα και στην οξεία υποτροπιάζουσα φύση των  αλλοιώσεων, ενώ παράλληλα γίνεται σύσταση στον ασθενή για γενικές αιματολογικές εξετάσεις.

Είναι μεταδοτική νόσος;
Δεν είναι μεταδοτική νόσος και δεν έχει μολυσματικό χαρακτήρα

θεραπευτική αντιμετώπιση των άφθων;
Στόχος της θεραπευτικής αντιμετώπισης είναι η μείωση της έντασης των συμπτωμάτων και η παράταση του χρόνου μεταξύ διαδοχικών υποτροπών και περιλαμβάνει:

  • Οδηγίες προς τον ασθενή για τήρηση καλής στοματικής υγιεινής, χρήση οδοντόκρεμας χωρίς ερεθιστικά έκδοχα και αποφυγή λήψης όξινων και ερεθιστικών τροφών.
  • Τοπική χρήση κορτικοστεροειδών
  • Συστηματική χορήγηση κορτικοστεροειδών σε χαμηλές δόσεις 
  • Αντιφλεγμονώδη στοματικά διαλύματα
  • Τοπικά αναισθητικά
  • Χλιαρό χαμομήλι για στοματικές πλύσεις κατά τη διάρκεια της μέρας συνεργασία με τους ιατρούς των κατάλληλων ειδικοτήτων.
Επιχείλιος έρπητας

Τι είναι ο επιχείλιος έρπης και που οφείλεται;
Ο επιχείλιος έρπης είναι μία οξεία δευτεροπαθής λοίμωξη που εκδηλώνεται με επώδυνο φυσαλιδώδες εξάνθημα στο ερυθρό κράσπεδο των χειλέων ή και στο δέρμα της περιστοματικής περιοχής.
Μετά τη πρωτοπαθή λοίμωξη από τον HSV-1 ( Ιός του απλού έρπητα τύπου 1 ) και πιο σπάνια από τον HSV-2, ο ιός παραμένει στον οργανισμό σε λανθάνουσα κατάσταση και με την επίδραση ενός μη ειδικού εκλυτικού παράγοντα  ο ιός μπορεί να ενεργοποιηθεί.

Ποιοί παράγοντες ευνοούν την εκδήλωση του επιχείλιου έρπητα;
Παράγοντες που ευνοούν την επαναδραστηριοποίηση του ιού είναι η ψυχοσωματική καταπόνηση,  το άγχος, ορμονικές μεταβολές, εμπύρετα νοσήματα, έκθεση σε ηλιακή ακτινοβολία, πτώση της άμυνας του οργανισμού, λήψη φαρμάκων, παρουσία ανοσοανεπάρκειας ή ανοσοκαταστολής.

Eίναι μεταδοτική νόσος;
Ο επιχείλιος έρπης υπάγεται στα μεταδοτικά νοσήματα και η μετάδοση του ιού γίνεται μέσω του σάλιου ή κατά την επαφή με φυσαλίδα του εξανθήματος. Μετάδοση του ιού μπορεί να προκληθεί  περίπου μέσα στις πρώτες 5 μέρες από  την εκδήλωση των κλινικών σημείων .

Πως εμφανίζεται ο επιχείλιος έρπης;
Μια ή δυο μέρες πριν την εκδήλωση της νόσου  παρατηρείται στην περιοχή ερυθρότητα, και υπάρχει αίσθημα καύσου, τάσεως, ευαισθησία και φαγούρα.
Το χαρακτηριστικό κλινικό γνώρισμα είναι μικρές φυσαλίδες που συρρέουν και συχνά συνενώνονται και περιέχουν διαυγές κιτρινωπό υγρό . Ακολούθως ρήγνυνται (σπάνε) καταλείποντας διαβρώσεις που καλύπτονται από μελάγχροες ή φαιόχρωμες (σκουρόχρωμες) εφελκίδες.
 Οι αλλοιώσεις επουλώνονται χωρίς να αφήσουν ουλή μετά τη πάροδο 6-10 ημερών.

θεραπευτική αντιμετώπιση του επιχείλιου έρπητα
Για τη θεραπευτική αντιμετώπιση του επιχείλιου έρπητα συνίσταται η τοπική εφαρμογή αντιϊκών φαρμάκων ( Ακυκλοβίρη, Πενσικλοβίρη ή Τρομανταδίνη) σε μορφή κρέμας, αλοιφής ή γέλης η οποία για να είναι αποτελεσματική πρέπει να εφαρμόζεται με την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων ή μέσα στις πρώτες 2-3 μέρες .
Τα αντιϊκά φάρμακα μειώνουν την ένταση  του πόνου και τη διάρκεια των συμπτωμάτων.
Σε ασθενείς με επέκταση της λοίμωξης στους οφθαλμούς και σε ασθενείς με μειωμένη άμυνα του οργανισμού  λόγω χρόνιας ασθένειας ή λόγω λήψης φαρμάκων πιθανόν να επιβάλλεται συστηματική χορήγηση ειδικών αντιϊκών φαρμάκων όπως η ακυκλοβίρη.
Παυσίπονα όπως παρακεταμόλη ή ιποπρουφένη καθώς και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη σε συνδυασμό με τοποθέτηση πάγου στη περιοχή  χρησιμοποιούνται για μείωση του πόνου.
Προσωπικά αντικείμενα , είδη υπνοδωματίου ή αντικείμενα κουζίνας που έρχονται σε επαφή με τον ασθενή  πρέπει να πλένονται σε πολύ ζεστό ή αναβράζον νερό. 
Η χρήση αντισηπτικών σαπουνιών προσώπου για ήπιο καθαρισμό των δερματικών βλαβών περιορίζει  την επέκταση της μόλυνσης σε άλλα σημεία. Επίσης απαιτείται καλό πλύσιμο των χεριών που έρχονται σε επαφή με τις βλάβες με αντισηπτικό σαπούνι.


Καυσαλγία ή κάψιμο στο στόμα

Γιατί αισθάνομαι κάψιμο στο στόμα;
Tο σύνδρομο καυσαλγίας  του στόματος είναι γνωστό και ως σύνδρομο καυσαλγίας της γλώσσας, γλωσσοδυνία και στοματοδυνία , και προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες κατά τη διάρκεια ή μετά την εμμηνόπαυση .
Πρόκειται για μια ιδιαίτερα ενοχλητική για τον ασθενή κατάσταση  που εκδηλώνεται με αίσθημα καύσου (τσούξιμο) στη γλώσσα, στην υπερώα, τα χείλη, στις παρειές και συχνά στη στοματοφαρυγγική χώρα .
Άλλα συμπτώματα  που ίσως συνυπάρχουν είναι η αίσθηση ξηρότητας ή πόνου στο στόμα, αίσθημα κνησμού και μουδιάσματος στα χείλη , στη γλώσσα καθώς και γευστικές μεταβολές όπως πικρή ή μεταλλική γεύση.
Τα συμπτώματα μπορεί να διαρκούν για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς σημαντικές μεταβολές και η ένταση των συμπτωμάτων ποικίλει και μπορεί να παραμένει σταθερή ή να αυξομειώνεται κατά τη διάρκεια της μέρας.

Που μπορεί να οφείλετε το κάψιμο στο στόμα;
Το ακριβές αίτιο εκδήλωσης του συνδρόμου καυσαλγίας δεν έχει διευκρινιστεί και η κατάσταση αυτή έχει συνδεθεί με άλλες καταστάσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης , η εμμηνόπαυση, αναιμίες, αβιταμινώσεις, διαιτητικές διαταραχές, μυκητίαση, ξηροστομία, σύνδρομο γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, ακτινοβολία, χημειοθεραπεία, παρενέργειες φαρμάκων, ψυχοσωματικές διαταραχές και σύνδρομο Sjogren.

Υπάρχει θεραπευτική αντιμετώπιση της καυσαλγίας;
Η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει:

  • Πλήρες ιατρικό ιστορικό και καταγραφή των φαρμακευτικών σκευασμάτων που λαμβάνει ο ασθενής
  • Κλινική εξέταση της στοματικής κοιλότητας και καταγραφή των ευρημάτων
  • Αντιμετώπιση ξηροστομίας, μυκητίασης, επιδιόρθωση κακότεχνων εμφράξεων, προσθετικών αποκαταστάσεων (κινητών και ακίνητων),  τερηδονισμένων οξύαιχμων δοντιών.
  • Έλεγχος  παρενεργειών των φαρμάκων που ενδέχεται να λαμβάνει ο ασθενής .
  • Αλλαγή οδοντόκρεμας, διακοπή στοματικών διαλυμάτων, διακοπή καπνίσματος,  λήψης αναψυκτικών, χυμών φρούτων και καφέδων για 2 βδομάδες.

Σημαντική προϋπόθεση είναι η ενημέρωση και καθησύχαση των ασθενών στους οποίους πρέπει να αναπτυχθεί αίσθημα συνεργασίας και εμπιστοσύνης αλλά και λογικές προσδοκίες σχετικά με την υποχώρηση των συμπτωμάτων που ενδέχεται να είναι μακροχρόνια.
Σε εμμένουσες σοβαρές καταστάσεις χρειάζεται διερεύνηση σε συνεργασία με ιατρούς άλλων ειδικοτήτων.

Ξηροστομία

Γιατί στεγνώνει το στόμα μου;
Ως ξηροστομία αναφέρεται η μειωμένη έκκριση σάλιου η οποία δεν αντιστοιχεί σε νόσο αλλά σύμπτωμα και ενδέχεται να είναι παροδική ή να παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα και να είναι ιδιαίτερα ενοχλητική για τον ασθενή.
Συνοδεύεται κάποτε και από άλλα συμπτώματα όπως κακοσμία, ξηρότητα στα χείλη δυσχέρεια στην ομιλία και στη κατάποση, αίσθημα καύσου  ή μουδιάσματος στη γλώσσα , διαταραχές στη γεύση και μακροχρόνια από εμφάνιση περιοδοντίτιδας, και πολυτερηδονισμό των δοντιών.

Που μπορεί να οφείλεται η ξηροστομία;
Η ξηροστομία είναι σύμπτωμα διαφόρων καταστάσεων όπως:

  1. Νοσήματα σιελογόνων αδένων όπως λοιμώξεις, φλεγμονώδη νοσήματα, κακοήθη νεοπλάσματα , τραυματισμούς
  2. Ηλικία. Λόγω ατροφικής εκφύλισης του αδενικού παρεγχύματος των σιελογόνων αδένων και μειωμένης παραγωγής σάλιου
  3. Λήψη φαρμάκων όπως αντιυπερτασικά, αντικαταθλιπτικά, αγχολυτικά και αντιισταμινικά
  4. Χημειοθεραπεία-Ακτινοθεραπεία Η χημειοθεραπεία επιδρά στη ποσότητα και τη ποιότητα του παραγόμενου σάλιου, ενώ η ακτινοθεραπεία καταστρέφει απευθείας το αδενικό παρέγχυμα.
  5. Γενικά νοσήματα όπως σακχαρώδης διαβήτης, ψυχοσωματικές  διαταραχές , η νόσος Αλτσχάιμερ, το σύνδρομο Sjogren , αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, η ηπατίτιδα C, η HIV λοίμωξη , ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος κα. 

Ποιά η θεραπευτική αντιμετώπιση της ξηροστομίας;
Αν δεν είναι εφικτή η απομάκρυνση του αιτιολογικού παράγοντα η θεραπεία είναι συμπωματική και συστήνονται μια σειρά από βοηθητικά μέτρα όπως:

  1. Λήψη άφθονων υγρών κυρίως νερού ή φυσικών χυμών χωρίς προσθήκη ζάχαρης.
  2. Αποφυγή κατανάλωσης καφεΐνης , οινοπνεύματος  και καπνίσματος που επιτείνουν την αίσθηση της ξηροστομίας.
  3. Χρήση προϊόντων που διεγείρουν την έκκριση σάλιου όπως τσίχλες ή καραμέλες με γεύση λεμονιού χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή  μερικές σταγόνες λεμoνιoύ στο στόμα .
  4. Συστάσεις στον ασθενή για σωστές αναπνοές  και να αποφεύγει τη στοματική αναπνοή.
  5. Χρήση υποκατάστατων σάλιων που κυκλοφορούν στο εμπόριο υπό μορφή  spray  ή στοματικών διαλυμάτων .
  6. Καλή στοματική υγιεινή με χρήση φθοριούχων σκευασμάτων και τακτικές εξάμηνες επισκέψεις στον οδοντίατρο για έλεγχο της στοματικής υγείας.
  7. Αν δεν υπάρχει  μόνιμη βλάβη στους σιελογόνους αδένες και σε εμμένουσες καταστάσεις μπορούν να χορηγηθούν σιαλαγωγά φάρμακα  όπως πιλοκαρπίνη .
Καντιντίαση ή μυκητίαση

Τι είναι η καντιντίαση ή μυκητίαση;
Καντιντίαση ή μυκητίαση ονομάζεται η λοίμωξη η οποία προκαλείται από μύκητες  

Υπάρχουν παράγοντες που προδιαθέτουν την εμφάνιση μυκητίασης στο στόμα και ποιοί;
Απαραίτητη προϋπόθεση για την εκδήλωση της καντιντίασης θεωρείται η συνύπαρξη προδιαθεσικών παραγόντων που διακρίνονται σε :
Τοπικούς ( Οδοντοπροσθετικές εργασίες, ακτινοβόληση της στοματογναθοπροσωπικής χώρας)
Γενικούς (Σακχαρώδης διαβήτης , ανοσοκαταστολή, λήψη φαρμάκων , ξηροστομία, στερητικές καταστάσεις,  ορμονικές διαταραχές, ηλικία, το κάπνισμα κα.)

Ποιά είναι η θεραπευτική αντιμετώπιση της καντιντίασης;
Η θεραπευτική αντιμετώπιση πρέπει να αρχίζει με στόχο το περιορισμό ή και την εξάλειψη των προδιαθεσικών παραγόντων πριν τη χορήγηση αντιμυκητισιακών φαρμάκων (φλουκοναζόλη , τρακοναζόλη, ή μικοναζόλη σε μορφή γέλης ή συστηματικά) για τουλάχιστον 2 βδομάδες.
Η θεραπεία της χρόνιας υπερπλαστικής μορφής είναι η χειρουργική αφαίρεση.  

Ομαλός Λειχήνας

Τι είναι ο Ομαλός Λειχήνας;
O ομαλός λειχήνας είναι χρόνια φλεγμονώδης δερματική νόσος, που προσβάλει και βλεννογόνους, συχνότερα το στοματικό βλεννογόνο και το βλεννογόνο των γεννητικών οργάνων.

Που οφείλεται η νόσος και ποιά άτομα προσβάλλονται συχνότερα;
Η επικρατέστερη άποψη για την αιτιοπαθογένεια της νόσου είναι ότι πρόκειται για αυτοάνοσο.
Η νόσος προσβάλλει άτομα ηλικίας 25-75 ετών, αλλά εμφανίζει μία προτίμηση στη 5η δεκαετία και σπάνια μπορεί να προσβάλει παιδιά.
 Ως προς το φύλο οι περισσότεροι ερευνητές υποστηρίζουν ότι υπάρχει επικράτηση του γυναικείου πληθυσμού σε αναλογία αντρών προς γυναικών 1:1.4  

O Oμαλός Λειχήνας υπάγεται στις προκρκινικές καταστάσεις;
Ενώ η ανάπτυξη καρκινώματος σε δερματικές βλάβες ή σε βλάβες από τα γεννητικά όργανα είναι εξαιρετικά σπάνια, η ανάπτυξη ακανθοκυτταρικού καρκινώματος σε στοματικές αλλοιώσεις κυμαίνεται από 0.4-3.3%
Σήμερα όλες οι μορφές της νόσου θεωρούνται ύποπτες για κακοήθη εξαλλαγή ενώ έχουν αναφερθεί στη βιβλιογραφία περιστατικά πολυεστιακής ανάπτυξης ακανθοκυτταρικού καρκινώματος στο στόμα ασθενών με ομαλό λειχήνα
Οποιαδήποτε μεταβολή στις ήδη υπάρχουσες αλλοιώσεις της νόσου πρέπει να ελέγχεται προσεκτικά και ενδεχομένως να λαμβάνεται νέα βιοψία

Πώς αντιμετωπίζεται θεραπευτικά  η νόσος;

  • Λήψη καλού ιατρικού ιστορικού.
  • Ενημερώνεται ο ασθενής για τη χρονιότητα της νόσου, τη συνεχή παρακολούθηση που χρειάζεται, και το προκαρκινικό  χαρακτήρα της νόσου.
  • Διατήρηση σωστής και καλής στοματικής υγιεινής
  • Ενημέρωση του ασθενή για αποφυγή της λήψης όξινων και ερεθιστικών ουσιών
  • Συμβούλευση του ασθενή για μείωση ή διακοπή του καπνίσματος,της κατανάλωσης αλκοόλ και άλλων επιβλαβών συνηθειών
  • Επιδιόρθωση οξύαιχμων δοντιών, κακότεχνων εμφράξεων και κακότεχνων προσθετικών αποκαταστάσεων
  • Αν υπάρχει μυκητίαση αντιμετωπίζεται με την χορήγηση αντιμυκητισιακών (Αμφοτερικίνη Β, Νυστατίνη)
  • Ενημερώνεται ο ασθενής για το ρόλο που παίζει το άγχος και το στρες στην έξαρση της νόσου
  • Στις ασυμπτωματικές μορφές δεν χρειάζεται καμία θεραπευτική αντιμετώπιση και ο ασθενής ελέγχεται ανά εξάμηνο
  • Για τις επώδυνες μορφές της μπορούν να δοθούν διάφορα θεραπευτικά σχήματα όπως:
    • Κορτικοστεροειδή ( Πρεδνιζόνη, Πρεδνιζολόνη ή μεθύλ-Πρεδνιζολόνη)
    • Συνδιασμός ανοσοκατασταλτικών (Κυκλοσπορίνη ή Αζαθειοπρίνη) με μικρές δόσεις κορτικοστεροειδών
    • Κυκλοσπορίνη-Α
    • Λεβαμιζόλη με μικρές δόσεις κορτικοστεροειδών
    • Τρετινοίνη
    • Θειική υδροξυχλωρακίνη
    • Θεραπεία με υπεριώδη ακτινοβολία (PUVA)
Μπορούν να γίνουν εξαγωγές σε ασθενείς με καρδιολογικά προβλήματα;
Συνήθως οι εξαγωγές σε καρδιακούς ασθενείς δεν αποτελούν πρόβλημα εκτός από ορισμένες περιπτώσεις. Ωστόσο, ο οδοντίατρος μπορεί να συμβουλεύεται ή και να απαιτεί την συγκατάθεση του καρδιολόγου.

Μπορούν να γίνουν εξαγωγές σε διαβητικούς ασθενείς;
Ασθενείς με μη ελεγχόμενο σακχαρώδη διαβήτη έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών μετά από εξαγωγές ή άλλες χειρουργικές οδοντιατρικές θεραπείες. Ασθενείς οι οποίοι ελέγχουν το διαβήτη τους με φάρμακα, ή με δίαιτα μπορούν να υποβληθούν σε εξαγωγές. Πριν την επίσκεψή σας για την θεραπεία θα πρέπει να έχετε φάει κανονικά και να έχετε πάρει κανονικά τα φάρμακα σας εκτός αν σας υποδειχθεί αλλαγή από τον οδοντίατρο.

Μπορούν να γίνουν εξαγωγές σε νεφροπαθείς ασθενείς ;
Οι εξαγωγές σε νεφροπαθείς ασθενείς δεν αποτελούν πρόβλημα. Ωστόσο, ο οδοντίατρος θα πρέπει πάντοτε να συμβουλεύεται τον νεφρολόγο για την πιθανή χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, πριν ή μετά την εξαγωγή. Προσοχή χρειάζεται στη λήψη αναλγητικών (παυσίπονων) φαρμάκων. Στις περιπτώσεις που ο ασθενής υποβάλλεται σε αιμοκάθαρση, θα πρέπει η εξαγωγή να γίνει σε σύντομο διάστημα, αμέσως μετά την αιμοκάθαρση.

Τα δόντια εξάγονται πριν ή μετά από την ακτινοθεραπεία;
Οι εξαγωγές καθώς και άλλες οδοντιατρικές επεμβάσεις, πρέπει να διεκπεραιώνονται πριν από την ακτινοθεραπεία. Μετά την ακτινοθεραπεία, η παροχή αίματος στην ακτινοβολημένη περιοχή ελαττώνεται, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο των μολύνσεων και της συνεπαγόμενης οστεονέκρωσης. Κατά συνέπεια θα πρέπει να αποφεύγονται οι εξαγωγές μετά την ακτινοθεραπεία. 

Τι είναι η οστεονέκρωση των γνάθων;
Είναι η νέκρωση του οστού των γνάθων που συμβαίνει μετά από την εξαγωγή δοντιού σε ασθενείς που υποβάλλονται σε μακροχρόνια φαρμακευτική αγωγή με διφωσφονικά για την θεραπεία της οστεοπόρωσης ή κακοήθων όγκων ή σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ακτινοθεραπεία της περιοχής των γνάθων. Αυξημένες είναι οι πιθανότητες ανάπτυξης οστεονέκρωσης στην κάτω γνάθο.

Τί είναι το απόστημα;
Το απόστημα είναι η συλλογή πύου στο οστό των γνάθων που οφείλεται στη βακτηριακή λοίμωξη ενός δοντιού ή των περιοδοντικών ιστών. Συνήθως, το απόστημα προκαλείται από νέκρωση του πολφού λόγω εκτεταμένου τερηδονισμού του δοντιού, από μια αποτυχημένη ενδοδοντική θεραπεία ή από περιοδοντική νόσο . Τα οδοντικά αποστήματα διακρίνονται, σε ακρορριζικά και περιοδοντικά. Τα αποστήματα συχνά συνοδεύονται από οίδημα και έντονο πόνο. Σε ορισμένες περιπτώσεις το απόστημα βρίσκει διέξοδο μέσω του οστού και των μαλακών μορίων στη στοματική κοιλότητα μέσω ενός συριγγίου. Αντιμετωπίζεται με παροχέτευση του πύου ( μέσω του ριζικού σωλήνα με διάνοιξη του δοντιού ή με σχάση), με φαρμακευτική αγωγή ή συνδυασμό των δύο. Η μη έγκαιρη αντιμετώπιση μπορεί να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία του ασθενή.

Τι είναι η κύστη;
Η κύστη είναι μια επιθηλιακή κάψα γεμάτη με παθολογικό υγρό η οποία αναπτύσσεται μέσα στους μαλακούς ιστούς ή μέσα στα οστά των γνάθων. Όταν οι κύστεις εντοπίζονται κάτω από την ρίζα του δοντιού ονομάζονται περιακρορριζικές. Η κύστη μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή να συνοδεύεται με πόνο και απόστημα. Η κύστη αυξάνεται σε μέγεθος με την  πάροδο του χρόνου και προκαλεί σταδιακή καταστροφή του οστού.

Πώς θεραπεύεται η κύστη;
Με ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση). Αν η κύστη συνεχίζει να παραμένει τότε αντιμετωπίζεται χειρουργικά με ακρορριζεκτομή.

Τι είναι η περιστεφανίτιδα;
Η περιστεφανίτιδα, είναι η φλεγμονή των ούλων γύρω από την μύλη του δοντιού το οποίο είναι ημιέγκλειστο (δεν έχει ανατείλει πλήρως). Η περιστεφανίτιδα αφορά κυρίως στους κάτω φρονιμίτες οι οποίοι λόγω της θέσης τους δεν ανατέλλουν κανονικά στον οδοντικό φραγμό με αποτέλεσμα να καλύπτονται από ούλα, κάτω από τα οποία συγκεντρώνονται υπολείμματα τροφών και μικροβίων που οδηγούν στη φλεγμονή των ούλων. Η περιστεφανίτιδα εκδηλώνεται με έντονο πόνο, ο οποίος αντιμετωπίζεται με ισχυρά παυσίπονα, αντισηπτικά και ενίοτε με αντιβίωση.

Πότε και γιατί πρέπει να εξάγονται οι φρονιμίτες;
Ο φρονιμίτης ή σωφρονιστήρας ή τρίτος γομφίος, αποτελεί το τελευταίο προς τα πίσω δόντι της μόνιμης οδοντοφυΐας. Οι φρονιμίτες ανατέλλουν φυσιολογικά μετά την ηλικία των 18 ετών. Ορισμένες φορές ωστόσο παραμένουν έγκλειστοι ή ημιέγκλειστοι λόγω έλλειψης χώρου.  Η θέση ενός φρονιμίτη μπορεί πολλές φορές να παρεμποδίζει την εφαρμογή σωστής στοματικής υγιεινής στον δεύτερο γομφίο ή να προκαλεί περιστεφανίτιδα, γεγονός που επιβάλλει συχνά την εξαγωγή του. Κάποτε ορθοδοντικοί λόγοι επιβάλλουν την εξαγωγή σωφρονιστήρων